Historie 2

Toonkunstkoor Zeist van 1958 tot heden

 

Historisch raadsel

Tijdens de oorlog staat Toonkunst vanaf 1943 stil. Heroprichting geschiedt pas in 1958 o.a. door Jo van de Poll. Een knipsel zonder naam van de krant en zonder datum meldt dat Toonkunst na de oorlog Zeister Bachkoor heeft geheten. Een knipsel uit 19701bericht: Aanvankelijk ging men samen met het Bachkoor, doch nu staat men al sedert geruime tijd op eigen benen. Weer een ander knipsel noemt als dirigent van het Bachkoor Teo de Vries2. Het Adresboek voor Zeist van 1963 zegt: Zeister Koorvereniging, v/h Zeister Bachkoor. Ook een knipsel uit 19703 zegt: Aanvankelijk ging men samen met het Bachkoor.

Notulen van hoofdbestuursvergaderingen van 1945 tot 1960 helderen niets op.

Voor wat nu volgt baseer ik mij vnl. op in de inleiding genoemde twee dictaatcahiers met grotendeels handgeschreven notulen van bestuursvergaderingen. Een fors deel hiervan is gewijd aan programmering en organisatie der concerten. Omdat Yvonne Schneider een lijst van alle concerten vanaf 1972 heeft samengesteld – zie elders op deze site – neem ik bij bespreking van die jaren zelden programma’s, solisten, begeleiding en plaats van uitvoering op.

 

Is Toonkunst Zeist elitair?

Omdat in het vervolg weinig jonkheer-titels, dubbele namen of andere tekenen van ‘deftigheid’ voorkomen, ga ik hier even in op deze recent nog soms aan Toonkunst toegeschreven eigenschap. Toen ik in 1991 lid werd viel mij niets op. Toevallig merkte ik dat ’n sopraan barones was, en twee leden heetten De Beaufort en woonden in de monumentale villa Molenbos, Driebergseweg 7, maar het waren allen prettige mensen, zonder pretentie. Hun titels stonden ook nooit in ledenlijsten. Van een tenor die door alle mannen Sam werd genoemd, wisten de meeste niet dat hij baron was. Pas na 15 jaar ontdekte ik4 dat een populair lid van ons koor met een eenvoudige naam eigenlijk een jonkvrouw met een dubbele naam is. Haar vader groeide op het slot op, als kleinkind van C.B. Labouchère, Heer van Zeist en mede-stichter van Toonkunst Zeist. De adel die wij op Toonkunst meemaken gedraagt zich bepaald niet elitair.

In de 19de eeuw was Toonkunst Zeist wel elitair. Er zijn geen ledenlijsten bewaard, maar het concertenboek meldt als solisten en bestuursleden stapels jonkvrouwen (niet in het bestuur natuurlijk…) en jonkheren, al dan niet met dubbele namen.

Als in 1973 in de pers weer eens een noodkreet om mannen verschijnt, staat daarbij: Er wordt wel eens gezegd dat Toonkunst voor de elite is bedoeld. Dat is een fabeltje. Trouwens wie zijn de elite eigenlijk?

In 19865 vertelt voorzitter Bep Vrijhof: We hebben heel lang de naam van een elitekoor gehad. En misschien was dat vroeger ook wel een beetje zo. Heel oude leden weten nog te vertellen dat er tot zo rond de Tweede Wereldoorlog inde koffiepauze twee groepen waren: de deftige leden en het gewonere volk. Maar die tijd is definitief voorbij. Het Toonkunstkoor is in geen enkel opzicht meer elitair, we stellen alleen nog de kwaliteit voorop.

Het woord elitair heeft een ongunstige gevoelswaarde, maar het woord elite niet. Vroeger hoorde je al of niet bij de elite voornamelijk door geboorte. Tegenwoordig heb je een voetbal-elite, culinaire elite, huismannen-elite enz. Bijna iedereen hoort wel bij een of andere elite. Ik zeg met enige trots soms in gezelschap van zangers, bijv. bij een scratch-Messiah, dat ik lid ben van Toonkunst. Dat ziet men kennelijk algemeen als Nederlands amateurzangers-elite.

Het geeft me ook plezier dat Toonkunst Zeist al zo oud is. Ik voel me staan in een lange traditie, vooral als ik in het Concertenboek 1872-1936 lees dat onze voorgangers goeddeels hetzelfde zongen als wij, en als de bestuursnotulen 1959-1989 openbaren dat men in die periode ook weer goeddeels hetzelfde zingt met ongeveer identiek succes ondanks gelijke problemen
als nu.

1958

Een eerste bijeenkomst van circa 25 zanglustigen vindt plaats in januari bij mw. Kuyper. Op dhr. Houtman werd, zo zegt hij, via juffr. Van Ginkel aandrang uitgeoefend tot oprichting van een koor. Dit geschiedt: Zeister Kamerkoor6. Bestuur: vz. Rommes, penn. mej. Van Ginkel, secr. mw. Verburg. Eerste concert in juni.7

Drs. Ad Houtman was leraar Muziek aan het Christelijk Lyceum te Zeist en te Veenendaal, en dirigent van het koor der Gereformeerde Kerk aan de Bergweg.

Erelid Jo van de Poll en Th. Ruijsch op de receptie t.g.v. 40 jaar Figi in 1958.

1959

Nel Wielenga wordt in 19598 lid, na een oproep in de krant; ze blijft meezingen tot 1991.

Uitvoering op uitnodiging in Wageningen. We stelden voorop een artistiek doel. The Messiah had direct onze aandacht met enige andere werken van Schütz, Buxtehude en Bach. Al spoedig wilden we een aansluiting bij de Maatschappij tot bevordering der Toonkunst. Na bespreking in A’dam wordt het kamerkoor de Afdeling Zeist vd Mij. tBdT.

Bestuur: vz. aanv. Rommes, na de ledenvergadering v.d. Steege [nergens voluit van de, van der of van den] (vdSt.: Mijn schouders zijn breed, mijn rug nog breder), secr. mw. (Renée) Verburg-Laven-Lam? (tot 1971), penn. eerst Breedijk, die ziek wordt, later Van Steenbergen, bibliothecaris P. (Peter) Kuyper, lid mw. Oldenboom.

Dirigent: Ad Houtman. Het bestuur vergadert soms bij hem thuis, Nooitgedacht 1.

1958 Dirigent Ad Houtman woonde op Nooitgedacht 1. Daar werden heel wat bestuursvergaderingen gehouden.

Kuyper is tevens repetitor en krijgt daarvoor ƒ 10 pm; wat de functie inhoudt wordt nergens toegelicht.

Concert9 25 (generale zonder publiek) en 26 nov. in Boschlust: Messiah. De zaal kost ƒ 140, incl. ƒ 15 voor generale; entreebiljet kost ƒ 2,50 of 3,50. Voorverkoop bij de twee grote boekhandels: Van Broek en Kraal. Aankondiging in de vele kranten: Nieuwe Zeister Courant, Zeister Nieuwsbode, Utrechts Nieuwsblad, Trouw, Centrum. Ontheffing vermakelijkheidsbelasting aangevraagd.

Uitvoering geslaagd. Voorstel om de Messiah elke twee jaar uit te voeren, hoewel het ditmaal een tekort opleverde. Als solisten traden dan ook op beroemdheden als Aafje Heynis (Prinsengracht 459 A’dam), Annie Hermes (Meer en Boslaan 11 Heemstede) e.d. Op de jaarvergadering betreurt Houtman het toch geen jonge, voordeliger zangers te hebben ingeschakeld.

Toonkunst Utrecht vraagt samenwerking.

1960 Eigen blaadje van Toonkunst Zeist

Penn. mw. Oldenboom, Van Steenbergen alg. adjunct. In oktober moet vz. voor 1 jaar terugtreden; vervanger: Meyboom, die verder geregeld wordt aangeduid met de dokter.

Dokter J.C.C.Meyboom, voorzitter van 1960 tot 1970.

 

Houtman zegt volgens de bestuursnotulen dat er bepaalde elementen zijn in het bestuur en onder de leden die tegenwerken. De heer Breedijk interrumpeerde een paar maal, ageerde later over enkele onjuistheden, christelijk oordeel enz., waarop de heer Breedijk vertrok toen de heer Houtman zei dit te liegen. Drie bestuursleden dienen ontslag in; de twee dames komen snel terug; Breedijk beschouwt men als een kruidje-roer-me-niet.

Geen concert met Fauré etc. – zie 1961 – daar USO niet vrij blijkt op de geplande avond en de dirigent een beroepsorkest onmisbaar acht. Poging tot uitvoering voor Avro-radio mislukt.

Repetities in 2e Christ. Lyceum, op dinsdagavond, in nieuw gebouw Jonathan, Montaubanstraat 84. Dit is meer centraal gelegen, wat een voordeel is want de meeste leden hebben geen auto. Lid Rietberg wel, en misschien woont hij echt ver weg, want hij hij wil wel blijven komen maar zonder betaling van contributie, ter compensatie van z’n onkosten. Het bestuur past hier een mouw aan door hem tot begunstiger te benoemen.

Leden worden gemaand op tijd te komen en trouw. Wanneer bij Toonkunst Utrecht leden meer dan 3x verzuimen, zonder opgaaf van geldige reden, zal hij/zij niet meezingen met de volgende uitvoering. Zeist heeft een presentielijst, maar pakt absentie minder streng aan: de heer Rijks is een paar maal afwezig geweest, hij zal door mw. Verburg bezocht worden.

Bestuur zal lijsten van nieuwe ingezetenen opvragen om leden te winnen. Oude ledenlijsten gaan van Houtman naar mw. v.d.Ree, die daaraan zal gaan werken.

Technische oefeningen moeten koorzang verbeteren. Mw. Roëll leent haar piano aan Toonkunst. Er bestaat een eigen periodiek, waarin wnd. vz. Meyboom in zal gaan op kritiek van de dames Goedhard en Lootsma. Van het eigen periodiekje van Toonkunst Zeist is slechts één exemplaar bewaard gebleven: nr. 7 van de tweede jaargang, mei 1962. In de hier vermelde jaartallen klopt iets niet, maar dat kan ik niet oplossen en laat ik graag aan een nauwgezet vorser – in 2071? – over.

Het gespaarde Mededelingenblad telt acht pagina’s A5, geniet in een kartonnen omslag met advertenties. Inhoud: 2 bladzijden over Bordighera, 1 bl. muzikale anekdoten uit ‘Muzikale Vlinders Vangen’, 3 p. ‘De Fluit’ uit ‘XYZ der Muziek’. Geen wonder dat al in febr. 1960 de vraag wordt gesteld: gaan we hiermee door? Laatste nummer: eind 196210.

Penn. Breedijk ziet na concerten toekomst somber in. Op de contactavond voor leden moet een verloting – Breedijk stelt 10 kilo verf beschikbaar – geld in het laatje brengen. Mw. v.d.Ree beheert een wel-en-wee-potje.

13 dec. gezellige avond met instrumentale muziek, zang en declamatie. De avond levert ƒ 137,50 op.

1961

Een nieuwe lente, Houtman en Breedijk leggen hun ruzie bij.

Concert: 25 mei Sionskerk [notulen 20-1; kerk kost ƒ 45, koster 5]. Fauré: Requiem, Mozart: Vesperae solennelles de confessore, Boulanger: Psalm 130. Begroting: uitgaven ƒ 3160, inkomsten ƒ 2300. Terwijl toch de fa. Jacobi gratis Perzische tapijten uitleent. Tegen koude voeten?

Recensies unaniem gunstig, maar inkomsten slechts 709 en uitgaven 2505.

Er zijn te weinig tenoren, waarvan dan nog maar 1 een beste is. Pers benaderen!

1962 Broedergemeentekerk ongeschikt

Concert 21 maart in Sionskerk. Programma heb ik niet gevonden; dat kan nog wel eens uit een nalatenschap te voorschijn komen, hoewel veel erfgenamen alle papieren behalve geld in de container gooien. De solisten: bas Cor Niessen, tenor John van Kooten en alt Clementine Oomes zijn mij onbekend, maar de naam van Netty Houtman vind ik al op de eerste bladzijde van de notulen – met Heynis en Hermes, zie boven – en verderop steeds weer. Vrouw of dochter van de dirigent? Ze heet mevr., geen mej., dus is waarschijnlijk niet de dochter. In een krant tref ik haar meisjes-achternaam aan: Van de Wetering. Het zal geen toeval zijn dat het bestuur besluit op wat meer variatie te letten wat betreft het optreden van solisten. Bachorkest kost ƒ 1000 incl. reiskosten.

Opkomst bevredigend. Kritieken overwegend gunstig,

Van Zuylen en mw. Roëll nieuwe bestuursleden; Van Steenbergen treedt af. Van de(r?, n?) Steege is terug, maar Meyboom blijft voorzitter. Hij zal informeren bij bestuurslid Kuyper of er een mogelijkheid bestaat dat die de bestuursvergaderingen bijwoont. Dit wordt wel juister geacht.

Men stelt voor om nieuwe leden zoveel mogelijk tussen oude in te zetten. Een piano-uittreksel wordt aanbevolen i.p.v. alleen het eigen partijtje. Een pleidooi om concerten in de kerk van de Broedergemeente te geven wijst Houtman af: die is in de breedte gebouwd.

 

In 1962 willen de firma’s van de linker bladzijde nog wel adverteren in ons onooglijke ledenblaadje.

 

1963 Koor opheffen?

Concert 29 en 30 nov. in Boschlust. Mozart Grosse Messe c-moll, Poulenc Stabat Mater. Met dit laatste zijn verschillende leden “niet erg ingenomen”. We hebben mannenstemmen te leen gevraagd bij Toonkunst Utrecht en Utrechts Byzantijns Koor. De bekende bas Wiebe Drayer kost ƒ 150, tenoren Beek van ’t Hof en Joop Kraamer [sic] elk 100. Wij moeten ervoor zorgen dat de orkestmuziek bij het USO komt, en tekenen ervoor dat we geen bandopnamen zullen maken dan enkel voor het terugluisteren t.b.v. repetitie en dat we er geen grammofoonplaten van zullen laten persen. Entreeprijs incl. programma ƒ 3,50. Klanten van Sociale Zaken krijgen 1,50 reductie, maar niet vermeld wordt hoe die mensen zich moeten legitimeren. Met rafels aan hun jas? Prof. Reeser en Wouter Paap, twee hoge omes van Toonkunst en ver daarbuiten bekend, worden uitgenodigd maar zijn verhinderd. Ondanks het dure USO is het tekort klein. We halen het juist ieder jaar, zegt de penningmeesteresse.

Na het concert wordt overwogen het koor op te heffen, want het ledental loopt terug en nadert de statutaire benedengrens van 40 leden, de repetities verlopen niet gedisciplineerd, en het koor voelt zich niet voldoende geleid. “De impulsiviteit van dhr. Houtman is niet gemakkelijk te aanvaarden”. De dirigent, die laat ter vergadering kwam, acht zich onvoldoende gesteund en vertrekt met de mededeling niet te kunnen werken met een bestuur dat geen vertrouwen heeft in zijn beleid. Op de volgende repetitie wordt het koor ingelicht. Een week later belt Houtman op. Hij betreurt dat de vorige bestuursvergadering wat emotioneel verlopen is, zal mede zorg dragen voor een straffere lijn en stipt op tijd beginnen.

Het bestuur start een leden- en donateurswerfactie. De notulen vermelden stencils langs de luxe flats als Midland. Het idee van een premie voor ieder die een nieuw lid aanbrengt, wordt verworpen, hoewel het voor de dirigent moeilijk is door te gaan zonder tenoren.

In het cahier ontbreken helaas verslagen van leden- en jaarvergaderingen over 1963 t/m 1969.

1964

Men kijkt uit naar een pianiste; kennelijk wordt geen man verwacht. Dit jaar slechts drie bestuursvergaderingen; vorige jaren elke maand.

Concert 17 dec. in volle kerk Broedergemeente Weihnachtsoratorium van Bach, Oratoire de Noël van Saint Saëns, Gloria van Vivaldi. Het Lyceumkoor werkt mee, ook aan de bijzonder vlotte kaartverkoop.

1965 Blijven de nieuwe tenoren?

Van de(r?n?) Steege bedankt als (bestuurs)lid. We hebben tenoren gekregen, maar wachten af of ze blijven voordat we concerten plannen. Samengaan met de Katholieke Oratoriumvereniging wordt overwogen maar die club heeft hetzelfde mannen-, en vooral tenorentekort als wij. Nieuw bestuurslid Fokkens probeert adressen te krijgen van allen die zich in Zeist vestigen. Meyboom schrijft een propagandafolder met in het kort de geschiedenis van Toonkunstkoor Zeist; de folder is niet bewaard. Zes leden werken mee aan de Anjercollecte; we krijgen een deel van de opbrengst. We vragen de burgemeester als beschermheer; hij aanvaardt dat.

Kerstconcert – zie lijst van Yvonne Schneider – wel geslaagd, al kerk niet vol. Drukwerk is slecht verzorgd; het bestuur zal voortaan drukproeven vragen en controleren.

1966 A Child of our Time

Fokkens heeft te weinig ruimte thuis voor de bibliotheek.

Meiconcert met hulp Madrigaalkoor Leiden. Bestuur wil variatie in solisten, wat kennelijk inhoudt dat men niet élk jaar mw. Houtman wil horen.

Mw. Van Eck stelt voor Paulus van Mendelssohn en A Child of our Time van Tippet te gaan zingen. Dit geeft echter problemen met ons kleine getal heren. Voorts baren de financiën zorg. De contributie wordt verhoogd van 3 naar 4 gulden per maand. Een gezellige avond, ook voor donateurs, in gebouw Calvijn moet weer geld opbrengen, maar het resultaat wordt niet vermeld.

1967 vlnr vertrekkend dirigent Houtman, opvolger Eelkema, voorzitter Meyboom.

Fokkens treedt af, Riemens aan. Contributie verhoogd van 4 naar 5 gulden.

Opkomst op repetities is zo slecht dat het paasconcert gevaar loopt.

Concert 11 mei bij Hernhutters. Programma nergens vermeld; de notulen der bestuursvergaderingen springen van 10 jan. naar 16 mei. Recensie in Nieuwe Zeister Courant is slecht, ook inzake de organisatie. Het programmaboekje rammelde van de fouten. Ruzie wie daar verantwoordelijk voor is. Ook ruzie wie gezegd zou hebben dat een andere dirigent wenselijk is. De zeer trouwe penn. Oldenboom treedt af omdat zij op de avond van de uitvoering de medewerkers niet kon betalen – “een zeer onprettige ervaring.” De afdeling komt ongeveer 2000 gulden tekort. Helaas zijn plannen voor de toekomst zeer moeilijk te maken. Doorgaan of niet? staat in de notulen van 19 juni.

Hierna geen notulen tot begin nov. Dan is er een kogel door de kerk: het contract met Houtman wordt niet verlengd. Deze vertrekt, na een hartelijke afscheidsbijeenkomst, naar Friesland, gescheiden van Netty die geregeld bij ons solieerde. Hij wordt cantor-organist van de Martinikerk in Bolsward en leraar aan de Rijks-hbs van Leeuwarden en het Gemeentelijk Gymnasium en de Rijks-hbs te Sneek. In deze plaats gaat hij wonen; hij hertrouwt in 1968 met Marian van Hernen. Een Friese krant schetst hem als 43 jaar, klein van stuk, actief. Later wordt hij rector van de Rijksscholengemeenschap Magister Alvinus te Sneek omdat hij niet zo dol is op muziekles geven aan vele grote overwegend niet-muzische groepen. Hij overlijdt in 1996.

Dirigent J. Eelkema treedt aan

Eelkema11 uit Veenendaal volgt Houtman op per 28 nov.; proeftijd wederzijds drie maanden; salaris ƒ 175 pm – in de proeftijd ƒ 125+autokosten – en concerthonorarium gelijk aan dat van de duurste solist. Eelkema wil eersteklas solisten (want die garanderen een volle concertzaal), goede stemverhoudingen, minstens 60 leden en een betere pianist dan we hebben. We studeren op de Messiah, het bestuur denkt aan het professionele Kunstmaandorkest. Mw. Roëll heeft nieuwe leden geworven12. Daardoor moeten repetities voortaan op woensdag i.p.v. dinsdag gehouden worden. Utrechts Nieuwsblad van 22 nov. legt uit: Verscheidene oud-leden, onder wie een viertal tenoren, voor wie de woensdagavond beter schikt, willen hun plaats in het koor weer innemen. Gebouw Calvijn is dan niet vrij, zodat we verkassen naar het gebouw van het Koninklijk Zeister Harmonie Gezelschap, Hortensialaan 37, voor ƒ 600 pj.

1968 Dirigent Ingwersen

Eelkema vertrekt. Dat verwondert niet gezien zijn verlangens. De vraag hoe hij en wij daarmee konden starten wordt in de notulen niet beantwoord. Eelkema richt in 1977 het kamerkoor van Toonkunst Rotterdam op, wordt docent koordirectie aan het conservatorium in Rotterdam en de dirigentenopleiding te Utrecht van de Stichting Samenwerkende Korenorganisaties en heeft veel bekende zangsolisten opgeleid.

Zijn opvolger is dhr. Ingwersen – secr. Verburg houdt niet van voorletters – die al diverse repetities heeft waargenomen en door Eelkema warm werd aanbevolen.

Nieuwe penn., uit drie kandidaten gekozen: mw. Roelfsema. Andere nieuwe bestuursleden: Den Boer en v.d. Steege. Mw. Eysenhardt krijgt bezoek van bestuursleden met cadeaus als dank voor haar jarenlange belangeloze begeleiding op de piano. Koffie zetten voortaan bij toerbeurt.

Concert 30 nov. in Boschlust. Begroting ƒ 4730: Kunstmaandorkest 1980, 4 solisten totaal 700, orgel+vervoer 500, organist 200, dirigent id. Koorkleding: dames zwart, kort; heren donker. Assistentie uit Laus Deo, een fusie willen we niet13. Tijdens de voorbereidingen ontbreekt ineens bankkrediet. De dokter zorgt ervoor, ik vermoed privé. Organist en vervoer? De dokter zorgt.

Kritieken zijn goed. Na de uitvoering beluistert het koor de band van de dokter. Geen repetities tot januari.

1969 Dirigent Verhoeff

De dirigent zal intussen een programma voorbereiden doch blijft in gebreke. Einde samenwerking Toonkunst – Ingwersen. Na overweging van voors en tegens besluit het bestuur om door te gaan, onder voorzitterschap van v.d. Steege. Nieuwe dirigent de 23-jarige René Verhoeff, ƒ125 pm,

Dirigent René Verhoeff, in 1970 24 jaar. Coll. oud-lid Catrien Hogers. 

Onze voormalige dirigent René Verhoeff dirigeert later Die Haghe Sanghers, Philharmonisch Koor Hagacantare (sinds 1975), Rotte’s Mannenkoor (sinds 1976), Voorne’s Dameskoor, Haga Sonare en Hartebrugkerkkoor (Leiden). Dory en René Verhoeff, te Noordwijk, leiden het Haagsch Impresariaat.

Bestuurslid Riemens treedt af, alsook twee andere mannen. Banktekort van ƒ 1400 groeit steeds aan, komend concert wordt weer duur en van afspraken kunnen we niet af. De penningmeesteresse voelt zich er zeer ongelukkig bij, gaat niet akkoord. Meyboom tekent op de bank voor risico’s, ik denk dat hij borg staat. Een mannenkoor uit Boskoop assisteert, de kosten draagt Meyboom. We vragen het hoofdbestuur advies. Dit verleent ƒ 1000 subsidie voor gegeven concerten. Contact met Laus Deo over samengaan. 

Concert 9 dec. in Sionskerk. Schubert: Messe in G, Vivaldi: Magnificat, Bach: Kantate 82, Saint Saëns: Oratorio de Noël. Geslaagd, na slechte generale. Na afloop concert drankje bij Figi met solisten en gastzangers van Verhoeffs Amsterdams Bachkoor. Enthousiaste leden wensen het programma nog eens te zingen. Verhoeff suggereert: meezingen met z’n Amsterdamse koor. Hij chartert ter plekke orkest en solisten; het zal elk lid hooguit ƒ 17,50 kosten. Dit alles buiten het bestuur om, maar dit voelt wel voor het principe: meezingen met andere koren van dezelfde dirigent.

Ons tekort: ƒ 2500.

1970

Door eigenmachtig optreden van vz. Meyboom is ƒ 1000 teveel aan orkest en 700 aan solisten uitgegeven. De ledenvergadering verzoekt hem de bedragen op rekening van het koor te storten, al was het maar om rentekosten te voorkomen. Meyboom doet dit, maar het blijft mij onduidelijk of hij zelf betaalt of alleen maar voorschiet. Hij treedt af als voorzitter en wordt opgevolgd door Roëll, die echter nog hetzelfde jaar overlijdt. Nieuwe bestuursleden mw. Kersjes en mw. H. Graamans-Jorritsma. De laatste wordt secretaresse – zoals het dan nog heet. De notulen behelzen geen woord over een afscheid van dokter Meyboom, voor wie zoals u zojuist las ten behoeve van Toonkunst niets te veel was, en van mw. Verburg, die in 11 jaar o.a. een dik cahier vulde met concept-notulen waarin praktisch nooit iets veranderd hoefde te worden – die dus altijd correct door haar waren opgesteld.

Op dirigent Verhoeff is ferme kritiek, al is onder zijn leiding het ledental verdubbeld naar 4014. Hij werkt wat we zingen niet goed af, is haastig en slordig, maakt veel lawaai (Het stampen en rammeien op de piano is niet aan te horen), treedt vlerkerig op, drinkt bier tijdens de repetitie – wat sommige leden niet erg vinden maar het bestuur wel. Het bestuur bespreekt deze punten met de dirigent.

Contributieverhoging ziet men niet zitten, wel een kwartjesactie.

Een paar leden hebben schriftelijk voorstellen gedaan, o.a. dat adspirant-leden moeten “voorzingen” (stemtest doen), dat niet uitsluitend religieuze muziek gezongen moet worden, dat de dirigent genoegen moet nemen met goedkopere solisten en orkesten. In verband daarmee op 10 juni een extra, onaangekondigde ledenvergadering

Dirigent Verhoeff had geen genoegen genomen met de door het bestuur voorgestelde, niet te dure solisten (o.a. mw. Houtman); het bestuur had hem een week gegeven om betere solisten aan te trekken voor hetzelfde geld (ƒ 850), maar hij had alleen een lijst gestuurd van door hem goed geachte solisten. De vergadering besluit dat het bestuur zal proberen enkele zangers van Verhoeffs lijst te engageren voor een lager bedrag dan ze gewend zijn; als dat niet lukt zullen de door het bestuur voorgestelde solisten aangetrokken worden. Afloop niet genotuleerd. Wel hoe het tekort gedekt moet worden. Het bestuur had van elk lid ƒ 35 willen lenen, maar de ledenvergadering bepaalt dat ieder ƒ 5 stort als rente om het tekort van de bank te lenen. Mw. v.d. Watering stelt voor om aan het slot van elke repetitie iets bekends te zingen. Dit wordt aan de dirigent doorgegeven; afloop onbekend.

Concert 30 mei drie koralen van Bach, twee motetten van Schütz, Locus Iste van Bruckner en Pater Noster van Strawinsky. Kaarten ƒ 6, scholieren ƒ 4. Het Amsterdams Bachkoor assisteert – maar valt tegen – , en wij assisteren in Amsterdam in de Waalse Kerk. De befaamde recensent/componist Ernst Vermeulen prijst Verhoeffs directie en programmakeuze. Als de solisten Marius van Altena en Ruud van der Meer ook in Zeist gezongen hebben, hadden we het neusje van de zalm.

Toch verbaast het niet, gezien al het voorafgaande, dat Verhoeff ontslag neemt. Eind 2008 bel ik René Verhoeff en verneem dat hij positieve herinneringen heeft aan zijn eerste niet-kerkkoor. Hij studeerde toen nog – laatste jaar – aan het R.K. Instituut voor Kerkmuziek aan de Plompetorengracht in Utrecht en gaf ook al les in piano en theorie aan de muziekschool in Zeist. Hij informeert hoe Toonkunst Zeist het maakt en wil op mijn verzoek deze geschiedenis-in-staat-van-wording wel kritisch bekijken. Na een paar dagen mailt hij terug: N.a.v. uw toegezonden verhaal over het Toonkunstkoor Zeist, bewaar ik op zich goede herinneringen aan de korte tijd dat ik dirigent was.

Ik kan mij wel herinneren dat de financiële positie van het koor destijds zeer slecht was. Overigens was dat al tijdens het dirigentschap van Eelkema, hetgeen zich onder mijn directie heeft voortgezet, waardoor het moeilijk werken was.

Ondanks dat heb ik voor die tijd een aantal opmerkelijke concerten neer kunnen zetten, gezien o.a. het artikel in het Parool van een zeer bekwame muziekjournalist.

Ik heb dhr. Verhoeff gevraagd of mijn hele tekst over hem voor hem acceptabel is. Hij antwoordt bijzonder royaal: Waarom niet. Het maakt uw verhaal compleet. Alleen de opmerking dat ik bier drink tijdens de repetities is niet juist. Tot op de dag van vandaag, drink ik nooit alcoholische dranken tijdens de repetities, alleen af en toe tijdens de pauze of na afloop van de repetitie.

1971

Gegevens over dit jaar en volgende t/m 1987 staan in het tweede hierboven genoemde dictaat-cahier.

A.J.C. von Burg dirigeerde Toonkunst van 1971 tot 1975.

De nieuwe dirigent dhr. Von Burg is concertmeester van het Zeister Philharmonisch Orkest. Dat is natuurlijk een aantrekkelijke link. Gezamenlijke concerten met dat orkest zullen gedirigeerd worden door de dirigent van het ZPhO, Nico Hermans. Nieuwe bestuursleden de heren Beyer en Van Dijk en mw. Haagen15. Voor het eerst in 100 jaar – notulen van voor 1957 heb ik niet aangetroffen maar ik twijfel niet – voor de eerste maal sedert 1871 dus wordt overlegd over een rookverbod, maar er roken zo weinig mensen dat in de pauze de enkele sigaret niet hinderlijk zal zijn, aldus het bestuur.

We gaan repeteren in de Industrie- en Huishoudschool16 aan de Tulpstraat: gezelliger en goedkoper. Enkele adspirant-leden kunnen alleen op maandag. Ze willen zeker op woensdagavond op tv voetballen kijken. Dat we bij ons jarenlang zoeken naar mannen daar niet eerder aan gedacht hebben! We aanvaarden de maandag, uiteraard niet probleemloos en na – alweer – overweging of we met het koor moeten doorgaan of stoppen.

14 okt. Concert met Zeister Philh. Orkest in de bijna geheel gevulde Oude Kerk bij ons 100-jarig bestaan. Fauré: Requiem, Mozart: Te Deum, Bach: kantate Wachet Auf. Het koor beschikt tijdens de uitvoering over echte stoelen – de goeie ouwe tijd. Ook financieel een succes. Maar we willen in meerderheid een bekwamere dirigent: Von Burg geeft te weinig zangtechnische aanwijzingen, “kan niet dirigeren”en hoort lang niet alles door doofheid. Na een strubbelig afscheid van Von Burg treedt Sytze van Koningsveld

Van dirigent Sytze van Koningsveld bevatten de archieven geen foto van voren.

uit Woubrugge aan. Hij begint elke repetitie met 10 minuten tref- en ademhalingsoefeningen. Daarna voorlopig eenvoudige 3-stemmige stukken (om de mannen niet te hoeven splitsen in tenoren en bassen), met name canons. Omdat er veel meer dames dan heren zingen selecteert hij via een stemtest een aantal vrouwen weg.17

Dit jaar zingen we enige malen in bejaardenhuizen zoals Amandelhof; deels geslaagd.

1971 of later. Alle monden open in de Industrie- en Huishoudschool aan de Tulpstraat.

1972

Omdat Yvonne Schneider een lijst van alle concerten vanaf 1972 heeft samengesteld – zie elders op deze site – neem ik van hier af zelden programma’s, solisten, begeleiding en plaats van uitvoering op.

In dit jaar slechts twee bestuursvergaderingen. In de pauze van het concert op 2 nov. – zie aparte concertenlijst – biedt vz. Frits van Dijk aan mw. A. G. Roëll-Dietz het erelidmaatschap aan.

In 1972 biedt Toonkunst Zeist aan mw. Roéll-Dietz het erelidmaatschap+penning aan. Ze is ook presidente van Harmonia, vereniging van vrouwen van leden van het Kon. Zeister Harmonie en Muziek Gezelschap.

 

Recensent G. Bergman noemt ons koor, dat aan een foto te oordelen ongeveer 20 leden telt, verjongd. Hij acht het concert zeer geslaagd, maar een andere recensent, anoniem, acht de mannengroep te klein en de totale prestatie nog niet bijzonder te loven.

1973

7 februari kopt de Nieuwe Zeister Courant: Toonkunstkoor vecht met elan voor bestaan. Dirigent Van Koningsveld stelt als voorwaarde om te blijven dat er zes mannen bijkomen; als dat niet lukt wil hij via testen ongeveer zeven leden – ik neem aan vrouwen – laten afvallen. Van Dijk zegt hiervan op een extra ledenvergadering18 : Van Koningsveld heeft van een mooie lap stof een jurk gemaakt waar wij niet in passen, in plaats van een kostuum naar maat, zo goed mogelijk. Van Koningsveld beëindigt zijn werkzaamheden bij ons. Joop Schets volgt hem op en komt elke week uit Oud-Beyerland19.

Er wordt een lidmaatschapskaart ingevoerd, waarop tijdens repetities contant betaalde contributie wordt geboekt. De kaarten krijgen een nummer; uit de Toonkunstbibliotheek geleende muziekpartijen krijgen hetzelfde nummer, waardoor betere controle mogelijk wordt. Er raakt kennelijk wel eens een partijtje kwijt. De maatregelen zijn waarschijnlijk bedacht door de nieuwe penn., mw. Cock Haagen. Die meldt dat het koor uit de rode cijfers is. Leden die slechts 1x per 3 weken kunnen komen betalen ƒ1,50 per keer en leden die zelden verschijnen worden afgezegd. Bestuurslid Kersjes wordt opgevolgd door mw. R.G.

(Gerhild) van der Hoek, die bibliothecaresse wordt.

In 1973 telt ons koor volgens Arndt Grasmayer 29 leden. Recensent M.P. Oostlander acht bij het concert van 29 november de koorklank voortreffelijk. Marie-Cécile Moerdijk solieert en presenteert, haar broer Jos zingt en broer Carlos speelt piano. Bestuursnotulen:Jammer dat het voor de pauze buiten onze schuld zo gelopen is. Ik hoop nog eens van oud-leden te vernemen wat dit betekent.

Joop Schets dirigeert ons koor van 1973 tot 1978.

 

Over 1974 zijn geen bestuursvergaderingen genotuleerd, hoewel we een koffie- en een avondconcert geven. Bij het tweede is Wouter Paap aanwezig namens het HB; hij toont zich zeer tevreden20.

Wel is er verslag van de jaarvergadering21. Daar volgt dhr. M. van Saarloos mw. Roelfsema op. Er komt een openbare repetitie. De wens van mw. Eykman om de Carmina Burana te zingen kan niet vervuld worden. Indeling der repetities: eventueel 19.30 u. vóórrepetitie met één stemgroep, 20 u. oefenen (± 10 min.) – inzingen? -, na pauze 10 min. solfège.

1975

Bestuursvergaderingen dit jaar ten huize van de dirigent, eerst in Oud-Beyerland, vervolgens in Wamel. Ik denk dat het bestuur de dirigent een reis wil besparen. Nieuw bestuurslid Arndt Grasmayer doet propaganda, Els van Alphen vervult de nieuwe functie van 2esecr., Connie Kerssen die van 2e penn.

Dirigent Schets is niet tevreden over twee alten, die ook qua persoon niet in het koor passen. Twee alten zal gevraagd worden tenor te zingen. Schets zal de leden groepsgewijs weer eens testen en wenst hulp van een zangpedagoog. Er moeten meer mannen komen en anders moeten we er een vrouwenkoor van maken. Schets krijgt – om hem mild te stemmen? – voortaan ƒ 330 pm, waardoor de contributie met ƒ 1 pm stijgt naar ƒ 8,50.

Dhr. v.d.Horst [niet Ben] vraagt om op een andere avond te repeteren, zodat degenen die niet op maandag kunnen wel lid kunnen worden. Clubjes leden zullen groepsgewijs thuis extra repeteren. Identieke kaften om de muziek bij een concert krijgen aandacht.

Een A4 staat propvol geplande concerten, van dec. ’75 t/m mei 1984, met als dirigenten Schets (de eerste 3) en Herm van der Heijden. Verder staan in het schema de (uitsluitend instrumentale) solisten, plaats van uitvoering en toegangsprijs. Een ongelooflijk staaltje van planning door Herm, die daarmee bovendien conservatoriumstudenten aan de bak brengt.

In 2010 leidt onze voormalige dirigent Joop Schets het Instituut Dirigenten Educatie te Gorinchem en is hij dirigent van Toonkunst Arnhem.

1976

De oudste ledenlijst in het archief is gedateerd 2 febr. 1976. Daar staat een stel leden op – zonder voornamen – die ik omstreeks 1991 nog heb meegemaakt: Riek Aarts, Greetje van der Horst (nu, oktober 2010, nog lid!), Fransje Epping, Cathrien Hogers, Ineke Mulder, Nel Wielenga, Arndt Grasmayer. Van Saarloos treedt wegens druk werk af als voorzitter – en overlijdt ongeveer een jaar later. Mw. Graamans verhuisde naar Sneek en 2e secr. Van Alphen naar Zwitserland. Mw. Haagen wordt voorzitter.

Mej. Grietje Oudenampsen komt de alten weer eens testen. De opstelling van het koor tijdens repetities moet gelijk zijn aan die bij concerten. Voor orkestbegeleiding heeft Schets weer vijf leerlingen van het Arnhems conservatorium kunnen charteren die opereren onder de naam Pleisant Molest.

Uit een serie sollicitanten hebben enkelen op proef gedirigeerd en uit hen wordt Herm van der Heijden gekozen. De eerste bestuursvergadering van dit jaar vindt plaats bij hem thuis in Bilthoven. Het oranje boekje ‘Van blad zingen’ van Marie Egmond vervangt Herm door eigen solfège, inzingen en ademhalingsoefeningen, aan de hand van Ars Musica, een koorzangbloemlezing die de leden bezitten. Bestuursleden zoeken bejaardenhuizen e.d. die ons gratis willen laten optreden, maar verscheidene zijn volgeboekt.

We zijn, aldus de voorzitster, tot dusverre een kamerkoor met weinig leden, maar er is nu een toeloop van nieuwe leden, waaronder de vrouw van de nieuwe dirigent. Het koor telt nu 38 leden, waarvan vijf tenor en zes bas. De mening van de leden over de vergroting van de groep zal gepeild worden. De uitslag hiervan heb ik niet aangetroffen. Uit dit jaar stamt de oudste ledenlijst die van de adressen der leden is voorzien. Vrijwel alle leden wonen in Zeist, maar bas H. Nederhof in Vreeswijk.

Het bestuur: vz. Brandt, vice-vz. Grasmayer, 1e secr. Kerssen, 2e Els Hupkes, 1e penn. mw. P. Slaterus, 2e mw. A. Vlaanderen, bibl. mw. R.G. van der Hoek. Voornamen worden in deze tijd schaars vermeld, behalve bij jonge blommen, zie verderop. Dan blijkt mw. Vlaanderen Adinda te heten en mw. Slaterus Pieta22.

1978 geen bestuursvergaderingen genotuleerd – worden misschien alle bestuurszaken in de pauzes besproken, zodat bestuursvergaderingen overbodig zijn? – maar wel de jaarvergadering23. Opmerking daaruit: een avond bingo om de kas te spekken wordt leuker gevonden dan een verloting.

Els Hupkes houdt trouw de absenten bij en stelt voor om degenen die meer dan de helft van de repetities verzuimen, een maand voor ’n concert een waarschuwing te geven.

1979

N.a.v. het grote aantal concerten – zie boven – zegt dirigent Van der Heijden dat het vormend is om op meer plaatsen op te treden, dat er weinig koren ons repertoire kiezen en dat wij ons daarmee kunnen manifesteren.

Mw. Haagen geeft tijdens ons concert een toelichting bij de nummers die we uitvoeren en blijkt in die functie weldra onvervangbaar24. Toch wordt dit twee jaar later vervangen door schriftelijke toelichting in het programma.

Repetities beginnen geregeld te laat en de pauzes lopen uit, zo wordt geklaagd. Omdat de dirigent betreurt dat 70 % van de repetitietijd heengaat aan nootjes studeren, helpt een aantal leden andere leden met groepsgewijs thuis instuderen van partijen.

Voorzitter Brandt wil een repertoire opbouwen door nummers van vorige concerten bij te houden, maar voor het volgende concert zijn nog maar 16 repetities over.

Nieuw lid Annemarie v.d. Zedde doet mee aan de Anjercollecte – sinds 1965 staat deze collecte niet in de notulen. Van mw. Eykman mag Herm van der Heijden nog 100 jaar dirigent bij ons blijven. Zij en enkele andere leden hebben het 150-jarig bestaan van Toonkunst in het Concertgebouw herdacht en vonden het magistraal; mw. J. van Schaik had zelfs geen tijd om haar consumptiebonnen te gebruiken. Irene Mulder wordt bibliothecaresse.

1980

De echtvriend van mw. Slaterus verzet veel werk om de financiële situatie inzichtelijk te maken, ook in volgende jaren. Had zijn vrouw er een puinhoopje van gemaakt? Nee, de voorzitter dankt haar voor ’r goede beheer. Bep Vrijhof komt in het bestuur. Het bestuur vraagt de dirigent bij moeilijke teksten de uitspraak van de woorden apart te oefenen, de teksten in een vroeg stadium toe te lichten, en op ’t eind van de repetities te zeggen wat we volgende week doen. Op- en afgaan zullen kort voor het concert geregeld worden. Kleding tijdens concerten is kennelijk een heikel punt. Een commissie zal erop studeren en de ledenvergadering moet proberen een principebesluit te nemen.

De dirigent produceert voor de mannen oefenbandjes. De mannen hebben extra hulp nodig omdat ze met zo weinigen zijn. Dat schrikt ook mogelijke nieuwe leden af, en betalen willen we ze niet. Van der Heijden heeft een origineel idee: mannelijke conservatoriumstudenten vragen mee te zingen in ruil voor een kwartiertje dirigeren. De dames Vrijhof en Keemink zullen bandjes voor sopranen resp. alten inzingen, met pianobegeleiding van de dirigent. Dhr. De Beer zal de bandjes kopiëren.

1981

We repeteren in de recreatiezaal van De Driest naast de katholieke kerk aan de Rozenstraat. Het Zeister Philharmonisch Orkest verzoekt om samenwerking. Wij vinden het orkest niet dát en willen niet nu al t.b.v. de samenwerking aan een groter werk beginnen. Ledenstop voor sopranen en alten hoewel geregeld dames geïnteresseerd bellen . Joop Boerma maakt opnames van ons kerstconcert. De dirigent krijgt ƒ 325 i.p.v. 300 pm. Hij vindt dat zelf niet nodig: hij werkt bij ons voor zijn plezier.

1982

Voor een herhaling van ons kerstconcert in Bilthoven krijgen we door bemiddeling van Sam Baud ƒ 250; we geven geen gratis concerten meer en willen geen uniforme concertkleding. Contributie van ƒ 8,50 naar 10 pm. José Harleman stelt voor vrijwillig een 13emaand te contribueren; na één week hebben bijna alle leden dat al gedaan. 52 leden, waaronder 9 tenoren en 7 bassen. Uit het jaarverslag van de secretaresse: In het woordenboek staat ‘koor’ beschreven als tegenovergestelde van ‘solo’. Met 52 solisten ben je dus geen koor. Vaak is het letterlijk een toontje hoger zingen. Soms figuurlijk een toontje lager zingen. De juiste toon treffen blijft zowel letterlijk als figuurlijk hoogst belangrijk. Want koor … dat ben je samen! Uit de rondvraag: Hoe leer je elkaar kennen? Voorzitster:Vraag aan linker en rechter buren hoe ze heten, waar ze wonen e.d. Koordagen zijn belangrijk. Dirigent Van der Heijden is vijfjaar bij ons en al die tijd maar 1x ziek geweest. Voorz. prijst zijn geduld, takt, menselijkheid (vindt hij vreselijk, als we dat zeggen).

Verzoek aan dirigent om 19.45 aanwezig te zijn, zodat stipt om 20 uur kan worden begonnen. Ik begrijp het woordje zodat niet, maar het recept blijkt te werken25. Het programma van de repetitie wordt op een bord geschreven. Alle koorleden kopen een eigen Ars Musica, ’n bloemlezing uit de koorliteratuur.

Peter van Bunnik mag van de tenoren naar de bassen gaan. Ik moge hieraan toevoegen dat toen ik tien jaar later lid werd Peter de steunpilaar van de bassen was, onmisbaar wegens zijn feilloze inzetten hoewel hij geen noten kon lezen. De bassen en tenoren zitten voortaan – tot de volgende wijziging – in het midden, alten en sopranen op de flanken.

Nieuwe bestuursleden: bibl. mw. A.C. (Chris) Westhoff, 2e penn. J. v.d. Vegt (woont in Harderwijk). 1e secr. Connie Kerssen wordt mw. Huibers en gaat wonen in Amerongen, en we hebben nu veel meer leden buiten Zeist dan in 1977: 3 (o.a. Theo van Nimwegen en zijn vrouw Joke, die lid blijven tot resp. heden en 1989) uit Utrecht, 5 uit Bilthoven (o.i.v. de daar wonende dirigent?), 3 uit Doorn, 1 uit Bunnik, en Adinda Vlaanderen woont nu in Rhenen.

Veel penningmeesters delen documenten waaruit hun beleid blijkt pas tijdens de jaarvergadering uit. Dan kan niemand er grondig naar kijken. Penn. Haagen verstrekt ze een week tevoren, en wie dan afwezig is krijgt ze tijdig thuis bezorgd. Dat is het andere uiterste zou ik zeggen.

Vanaf dit jaar december tot en met november 1996 zijn van 15 concerten geluidsopnamen gemaakt, op cassettebandjes. Theo van Nimwegen heeft ze gekocht, bewaard en in 2011 aan mij uitgeleend om ze op CD over te laten brengen. Dit heeft een kennis van mij gedaan voor het symbolische bedrag van € 2,50 per CD, maar hij was zelf ontevreden over het resultaat qua geluidsweergave (hij kon storingen niet elimineren) en ordening. Zijn inhoudsopgave op de CD’s kan alleen gecheckt worden door iemand die de meeste gezongen werken kent.

Ik heb toen ik lid werd in 1990 na mijn eerste concert een cassette gekocht, maar vond de kwaliteit zo slecht dat ik daarna nooit meer een opname heb gekocht. Sommige CD’s zijn nu wel te beluisteren, en het lijkt in elk geval van belang opnamen te bewaren, dus een geluidsarchief aan te houden. Dit bedacht ik pas in 2011.

1984

Dr. M.A.J. Eijkman had verwacht dat zijn overleden moeder, ons lid mw. J. Eijkman – Valkhof, het koor een legaat zou nalaten. Nu dit om onduidelijke reden niet is geschied, biedt hij mede namens zijn broer ƒ 3000 aan. Janny Prepost wordt lid (tot 2008??). Kerssen treedt na negen jaar af als secr.

“Graag wat wisseling bij de afwastroepen.” Tijdens generale repetitie oefenen we in op- en afgaan.

1985

Vanaf dit jaar zijn er agenda’s voor bestuursvergaderingen, en getypte notulen door nieuwe secr. dr. A.G.M. (Antoon) Berentsen, Pr. Margrietlaan 349 Zeist. Ik hoor Bep Vrijhof nog vertellen, jaren later: Antoon had op vergaderingen overal kritiek op; als je zo iemand in het bestuur opneemt zijn de problemen vaak gelijk afgelopen. Vlaanderen (2e penn.) en Mulder treden af en verlaten het koor; ze krijgen een doosje Zeister Hernhuttertjes.

De zwarte koormappen zijn voor veel leden te zwaar, maar vervangen is te duur. In een koor zingen kan hard zijn. We kopen een eigen piano. Aantal leden 53: 25 sopranen, 20 alten, 7 tenoren en 8 bassen. Onder de leden die ons verlieten: dames Mulder, Vlaanderen, Harleman, . Onder de nieuwe leden: Charlotte van den Bosch (tot nu), Gerda uit de Bosch (tot nu), Appie Kievits (tot 1996), Hannie van Goudoever (tot 2007?), Isabelle Boeye (tot nu), Gijs Ansem en Paul Schenk (tot nu).

1986

Pieta Slaterus26 en Jan v.d. Vegt, resp. 1e en 2e penn., treden af, Pieta na 10 jaar. Nel Wielenga en Tjitske de Jong27nemen hun functies over.

Het 115-jarig bestaan wordt gevierd in de Oosterkerk met concert en drank na, met als gasten leden van Federatie Zeister Zangverenigingen, hoofdbestuur, ereleden, gemeenteraadsleden (want die moeten subsidie goedkeuren). Uit een recensie die Catrien Hogers overtypte: In beide [van Viadana en Mozart] straalde het enthousiasme van het koor af, wat de uitvoering voor het publiek zeer aantrekkelijk maakte. De avond ging niet zonder incidenten voorbij. Door een samenloop van omstandigheden begon het koor tamelijk verdeeld aan een werk van Mendelssohn. Terecht begon de dirigent opnieuw. Uiteindelijk herstelde het koor zich goed.

Op 21 okt. geven we een concert in het Zendingsdiaconessenhuis te Amerongen. Nogmaals moet er met klem op gewezen worden dat zwart/wit-combinaties niet uit andere dan deze kleuren dienen te bestaan. Somber en streng, maar gelukkig is bij de bestuursvergadering ook aanwezig: een hazelnoottaart voor het bestuur van Janny Prepost.

1986 Het 115-jarig jubileum in de Sionskerk.

1987

Het probleem van sancties op afwezigheid blijft, maar tijdens de Mozartdag in Slot Zeist zingt een deel van ons met veel succes enige liederen van M. voor een wel zeer deskundig publiek. Een paar mannen vertrekken, wat de koorbalans – weer – verstoort. Herm van der Heijdens 10-jarig jubileum wordt gevierd met een marionettentheatervoorstelling van ‘De Barbier van Sevilla’ en de première van het eenstemmige ‘t Is Warempel al tien jaar geleen’.

1988

We verwisselen onze repetitieruimte (sinds 1981) aan de Rozenstraat voor een nieuwe repetitieruimte bij het Zeister Mannenkoor (ƒ 50 per avond incl. klaarzetten van piano en stoelen), Torenlaan 38. Secr. Berentsen vraagt vrijwilligers die om kwart voor acht de stoelen klaarzetten, en iemand die thuis koffie zet en in thermoskannen meebrengt. Chris Westhof treedt na zes jaar af als bibliothecaresse en wordt opgevolgd door Maria Boink, die ons hele muziekbestand inventariseert en vastlegt. Gijs Ansem wordt financieel adviseur, in de voetsporen van dhr. Slaterus. Op de wachtlijst voor lidmaatschap staan 4 sopranen en 4 alten, waarvan Anneke Voets en Louise Ladan kunnen toetreden (ze blijven lid tot nu resp. 1994). Boven kwantiteit is kwaliteit van belang; daarom zal Herm een tenor aan huis bezoeken om diens stemhoedanigheid te beoordelen en twee andere heren aansporen minder indringend te zingen. Aty van der Heijden-Lugthart, echtgenote van onze ditigent, wordt als nieuw lid bij de alten toegelaten.

De voorzitter memoreert de desastreuze ervaring met het concert in De Mirtehof van 30 nov. en geeft als haar overtuiging en voornemen dat dergelijke omstandigheden zich nooit meer mogen en zullen voordoen. Deze onheilszwangere zin uit het jaarverslag wordt verduidelijkt in bestuursnotulen: Dit optreden wordt algeheel als ‘een ramp’ aangeduid. De factoren die hierbij een rol speelden: de pianiste kon haar partijen niet behoorlijk spelen, bovendien valt er voor de dirigent moeilijk met haar samen te werken. Het publiek was erg onrustig. Het programma was bovendien te lang en waarschijnlijk te zwaar voor dit publiek.

Het kerstprogram komt geheel uit de zangbloemlezing Ars Musica.

Met 1988 eindigt het dictaatcahier met notulen van bestuurs- en ledenvergaderingen dat startte met 1971. Verslagen van volgende jaren zijn getypt op losse vellen.

1989

Vice-voorzitter Arndt Grasmayer neemt na 10 jaar afscheid, Els Hupkes wordt tijdelijk (want verhuist wegens ander werk naar Rijswijk Z.-H.) vice-voorzitter, secretaris Berentsen vertrekt onverwacht naar het buitenland en wordt opgevolgd door P.M. (Paul) Schenk, Herenlaan 28 Zeist. Nieuw bestuurslid Gerda uit de Bosch.

Het Zeister Mannenkoor – opgericht 1892 – is bijzonder trots op de verbouwing door eigen mensen van de repetitieruimte aan de Torenlaan en vraagt ons onze piano weg te doen, die van de mannen te gebruiken en ons bedrag voor stemmen voortaan aan hen te betalen, in elk geval ƒ 750 p.j.

De verse secretaris Schenk kleurt het Jaarverslag in: Ofschoon het hier niet de plek is om hierop te wijzen, moet gezegd worden dat bestuursvergaderingen van Toonkunst Zeist geenszins – en dat bewijst de zalige traditie van de bonbowl [bowl en bonbons] – een tranendal genoemd mogen worden. Dit ter bemoediging van toekomstige bestuursleden.

1990

G. (Bep) Vrijhof – Van Benthem (1919 – 1991) draagt de voorzittershamer over aan Diderick den Bakker en wordt door het hoofdbestuur tot erelid van de Maatschappij benoemd voor de geheel eigen manier waarop zij de functie bekleedde, met een open oor en aandacht voor elk koorlid persoonlijk.

Afscheidslied op de wijs van Brahms’ ‘Brauner Bursche führt zum Tanze’:

Bep die kwam heel onbevangen zingen bij ons Toonkunstkoor;

dacht: nu ben ik vrij van plichten, sturen enzo enzovoort.

Maar al heel snel vond men haar weer, zat ze toch weer voor het koor.

Verderop de intrigerende regel:

Ook verdreef zij still’ aanbidders weg uit het concertgehoor.

Diverse oudere leden die ik raadpleegde kunnen dit niet verklaren. 
Bep overlijdt onverwacht 7 februari 1991; veel koorleden wonen haar begrafenis in Leersum bij.

Onze tweede penningmeester Tjits de Jong, meer dan 30 jaar lid, bezwijkt aan een ongeneeslijke ziekte. Op haar verzoek zingen we bij de crematie Brahms’ Abschiedslied ‘Ich far’ dahin’. Tjits laat ons ƒ 3000 na. De gemeente Zeist subsidieert ons met ƒ 1463, we krijgen 89,88 aan rente van onze bank, 1060 uit verkoop van toegangskaarten, en betalen aan contributies 8584,50. Voornaamste uitgaven ƒ 5900 dirigent, 2750 repetitieruimte+piano, ± 1000 concertkerken, 888 vleugel concert, 500 solisten, 483 muziek, 784 afdracht aan hoofdbestuur. Volgens de penningmeestersolide banktegoed ruim 12.000.

Jan van Laar (tot 1999) en ik (tot nu) worden lid. De contributie is ƒ 150 p.j. plus ƒ 6 voor het Maatschappij-blad.

Op de Nieuwjaarsreceptie van de gemeente zegt de gemeentesecretaris dat hij graag uitnodigingen van ons ontvangt. Dat kan geen windeieren leggen.

Dirigent Herm van der Heijden vraagt leden die een oefenbandje wensen een leeg cassettebandje bij hem in te leveren. Ons zomerconcert geven we 2x: in de half gevulde Sionskerk op zaterdagavond en in het Beauforthuis de volgende dag als matinee. We vinden iemand die er een semi-professionele cassettebandopname van wil maken voor ƒ 10 à 15, naar gelang lengte en aantal afnemers; de oudst bewaarde cassetteopname van een concert dateert overigens uit 1983, zie aldaar. Volgens recensent Ad Bom dragen wij de hartstochten uit Brahms’ Zigeunerlieder niet volledig over. Voor Bartok en Janacek hadden we Tsjechische uitspraak geoefend.

1991

Nel Wielinga treedt terug als penningmeester en wordt opgevolgd door Gijs Ansem, die al enkele jaren als financieel adviseur zijn diensten verleende. Nel heeft nog meegemaakt dat leden op repetities contant een deel van de contributie betaalden, wat veel zorg van de penningmeester eiste.

Kort voor het voorjaarsconcert zijn er twee koordagen. Dit gebeurt vaak maar vermeld ik niet steeds. We zingen o.a. vijf liederen van Hindemith – persoonlijk herinner ik mij die als moeilijk maar fascinerend, ragfijn van klankeffecten. Op het jubileumconcert voeren we samen met het Kathedrale Koor Utrecht het Requiem van Fauré uit; zowel de Oude Kerk te Zeist als onze vaste kerk in Bilthoven zitten bomvol. In de eerstgenoemde kerk is een scherpe overzichtsfoto gemaakt; de kinderen in blauw koorhemd horen bij het Kathedrale Koor.

  

Wil Kodde en Gerda uit de Bosch worden voor Radio Amersfoort geïnterviewd over ons koor.

Het bestuur besluit in overleg met de dirigent om enkele koorleden wier stem niet meer voldoet – leeftijd speelt geen rol – te verzoeken hun lidmaatschap te beëindigen. Het archief bevat een afscheidsbrief van alt R.v.V.-K. Zij kreeg bezoek van de voorzitterdie mij op niet mis te verstane wijze te kennen gaf dat nu toch wel het moment was aangebroken om afscheid te nemen, na 21 jaar lidmaatschap. Zij accepteert het met pijn maar zonder rancune. Tenor A.H. verzet zich op formele en emotionele gronden, doch vergeefs ondanks een ingelaste extra ledenvergadering. Bij veel koren geeft kwaliteitsbewaking dergelijke problemen. We verbeteren de procedure om leden af te voeren.

De in alle opzichten verrukkelijke en door ieder hogelijk gewaardeerde viering – aldus het jaarverslag – van ons 120-jarig bestaan is voorbereid door Femke Vermeulen, Isabelle Boeije, Antoon Berentsen en mij, Jan van der Valk, onder supervisie van bestuursleden Maria Boink en Gerda uit de Bosch. Voor liefhebbers eerst een wandeling rond Huis Doorn, voor iedereen “een uitgebreide en zeer verfijnde high tea” in de historische oranjerie, daarna feestavond in het monumentale pand Molenbosch uit 1837, Driebergseweg 7,

waar het ijzeren beeld van een fietser voor staat28. De begane grond bestaat uit in elkaar overlopende kamers, met hier en daar een hout- of kolenkachel, waarvan de vrouw des huizes, ons lid mw. Digna van Wageningen-de Beaufort af en toe met een slip van haar rok een klep opent om te zien of alles nog goed brandt. De familie besteedt haar geld liever aan instandhouding van haar unieke huis dan aan moderne verwarming. Ik schrijf dit niet als kritiek, integendeel, ik vind het bewonderenswaardig. Zoon Nico van Wageningen, thans – 2009 – tenor in ons koor, heeft geen bezwaar tegen deze typering van zijn moeder. Toen in 1994 het bestuur haar broer Ferdinand de Beaufort meedeelde dat hij geen lid kon blijven wegens de verslechtering van zijn stem bedankte Digna als lid om de pijn voor haar broer te verzachten. Ze bleef wel zingen in het koor van de Broedergemeente.

Op de feestavond zingen we Langs Berg en Dal, Old Kentucky Home, Lili Marleen enz.

1992

Voorzitter en secr. kunnen niet goed samenwerken en willen beide wel plaats maken voor de ander. Na ampel overleg van de overige bestuursleden en dirigent treedt Paul Schenk terug en wordt Willy Kodde, Prof. Sproncklaan 50, eerste secretaris, Irene Mulder, P.J. Oudlaan 14, tweede.

Ledenlijsten bevatten onze voorletters. Charlotte van den Bosch (in de notulen Mw. Van den Bosch) vraagt om toevoeging van voornamen, maar dat gaat de vergadering te ver; de secretaris zal een lijst neerleggen waarop wie dat wil haar/zijn voornaam kan invullen. Hilde van Steenis (Mw. Van Steenis) stelt voor 1x per jaar een gezellige avond te organiseren. Het bestuur zal de suggestie uitwerken. Mw. Lievegoed zit op de tweede rij achter een lange sopraan en verzoekt met die dame van plaats te mogen wisselen, maar onze doorgewinterde dirigent betwijfelt de bereidheid tot verandering bij de sopranen van de eerste rij. Een bekend probleempje. Bij onze mannen constateer ik al jaren het tegenovergestelde: de helft is verkleefd aan de achterste rij.

Een volgende moeilijkheid, eveneens bij alle koren bekend, is dat Maria Boink slechts moeizaam partituren terugkrijgt. Omstreeks 1880 reisde onze voorzitter een slordig lid achterna naar Engeland, zie begin dezer kroniek.

Weer moeten we een uiterst verdienstelijk lid het koor doen verlaten omdat haar stem niet goed meer is.

De contributie wordt verhoogd van ƒ 160 naar 180 incl. abonnement op ‘Toonkunst’, en ook de concertentree zal duurder worden want van de 40 aangeschreven bedrijven – notarissen, advocaten, accountants, banken – wil er geen één sponsor worden. Toch willen we niet onze muziek illegaal kopiëren want de Buma deelt hoge boetes uit.

Ieder bestuurslid zal zijn taken bij concerten op schrift stellen, want we willen een draaiboek om bij ziekte van een bestuurslid diens taken te kunnen verdelen zonder iets te vergeten.

Willen we onze stijgende kwaliteit handhaven, dan moeten de leden minder verzuimen. Een groot koor met volle wachtlijsten kan zich een grens permitteren, wij niet. Maar het bestuur let op!

Zowel in de Zeister Oude Kerk als in de OLVr. kerk te Bilthoven geven we een romantisch voorjaarsconcert: Purcell, Caldara, Mendelssohn en Strategier (Maria-Antiphonen). Voor het najaarsconcert – ook weer in Zeist en Bilthoven – repeteren mannen en vrouwen 2x apart.

Een aantal jaren herhaalden we onze Zeister concerten in de kerk van Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand, Gregoriuslaan 8 te Bilthoven. Deze heeft vooral van binnen een prachtige baksteendetaillering. De architecten H. Kroes en zoon ontwierpen het gebouw, dat in 1926 werd opgeleverd.

1993

Een werkgroepje o.l.v. Gerda heeft gebrainstormd over van alles. Er komt een prikbord waarop bestuur en leden uitnodigingen voor concerten en andere mededelingen kunnen hangen. De jaarvergadering levert daarbovenop een hele – bewaarde – lijst suggesties inzake financiën en PR, bijv. Affiches minder braaf,Verplicht kaarten verkopen voor concert met evt. een bonus, Kraam op koninginnedag of braderie. Dit leidt tot ondersteuning van het bestuur door leden die publiciteit en inkomstenwerving voor hun rekening nemen. Adri de Leeuw neemt de functie van bibliothecaris over van Maria Boink. Herm wil stoppen als dirigent om andere dingen te gaan doen zoals kamermuziek, en wijst op procedures hoe een opvolger te vinden. Dit brengt veel werk voor het bestuur mee, want er zijn circa 20 sollicitanten. Drie worden uitgenodigd voor een proefdirectie.

Dit is de kop boven een interview met onze PR-vrouw Gerda uit de Bosch. Drie nieuwe mannen: Jan Jaap Backer Dirks ( tot nu) en Harry Heemskerk (tot 1997) (beide van de Nederlandse Bank), alsmede Ronald Veenendaal.

“Er is bij de dames enige onrust ontstaan nadat enkele dames op een andere plaats gezet waren. We [het bestuur] besluiten daar op de eerste koordag nog eens aandacht te besteden en dan een plattegrond te maken zodat duidelijk blijft wie waar hoort.” Onder de kop Probleemgevallen op Ledenlijst: dhr. X is veel afwezig en kan ook niet meer goed met het koor mee; wat doen we met dhr. Y die ook niet meer goed meezingt?

In voor- en najaar concerteren we zowel in Zeist (Oude Kerk resp. kerkje NPB, Let op: slechts 120 plaatsen! roepen we rond) als in Bilthoven (2x de OLVr. Kerk). Kaartenverkoop aan de zaal doen de echtgenoten van de bestuursleden Adrie de Leeuw en Gerda uit de Bosch met een schoenendoos als kassa.

De vier concerten leveren een batig saldo van bijna ƒ 2500. In het financieel overzicht van de penningmeester staan de aantallen bezoekers in Zeist en Bilthoven vermeld: resp. 97 en 177, terwijl de Oude Kerk ƒ 677 en de OLVr.Kerk slechts 225 kost.

Het archief bevat enkele impressionistische tekeningen door Arn.J. Mens van koor en dirigent.

1994

19 februari komen we weer samen in Molenbosch t.g.v. het afscheid van Herm van der Heijden als dirigent. Hij vindt dat hij, om niet vast te roesten, na 16 jaar iets anders moet gaan doen. Sketches, speeches, liedjes, afscheidsboek. Een zeer gevarieerde en gezellige avond, waarvoor elke bezoeker een tientje stortte. In een interview verklaart Herm de koor-top-40 (Matthäus-Passion e.d.) altijd te hebben gemeden en dat hij het koor liever vertrouwd heeft gemaakt met 20ste-eeuwse muziek. Onder zijn leiding is het koor gegroeid van ongeveer 30 tot circa 60 mensen.

Ik herinner me Herm als een zeer inspirerend dirigent die af en toe door de muziek – en onze weergave ervan – zichtbaar in hoger sferen raakte. Daarnaast was hij een uiterst aimabel mens.

Na zijn afscheid als dirigent heeft Herm ons een jaar begeleid op de piano en vervolgens een jaar meegezongen als bas, alles o.l.v. zijn opvolger. In 2001 is hij overleden aan de ziekte van Pick.

Anne Sollie toen hij bij ons kwam dirigeren.

 

Onze nieuwe dirigent Anne Sollie, 29 jaar, wonend Mergelland 11 te Dronten, studeerde piano en koordirectie aan het Utrechts Conservatorium bij resp. Alexander Warenberg en Reinier Wakelkamp. Na zijn conservatoriumstudie is hij nog geruime tijd gecoached door Joop Schets. Sollie dirigeert ook Toonkunst Leeuwarden. Wij betalen hem voor repetities, koordagen, uitvoeringen en reiskosten ƒ 9000 per jaar. Herm van der Heijden nam met ƒ 2400 minder genoegen omdat het dirigeren van ons koor enigszins hobby was naast zijn baan op het conservatorium. Thans wordt een lange periode van betrekkelijke financiële zorgeloosheid afgesloten. De contributie wordt met 40 gulden verhoogd tot ƒ 240 per jaar teneinde toch nog eens per 1 of 2 jaar een ambitieus concert te kunnen geven. Bij gewone concerten met solisten uit eigen gelederen misschien? Sollie: Dat geeft altijd gedonder.

Maria Boink treedt af als bibliothecaris, Adrie de Leeuw neemt deklus over. Paul Schenk biedt de voorzitter een hamer aan.

Nieuwe leden – ik noem alleen mensen die nu, 2012, nog lid zijn: Mieke Koning, Maria Borst. Top-bas Peter van Bunnik vertrekt helaas. Herm van der Heijden komt de bassen tijdelijk versterken.Het was even wennen hem tussen de koorleden in plaats van ervoor te zien, maar een welkome aanvulling schrijft Willy Kodde in haar jaarverslag. In de jaarvergadering klaag ik dat we wel erg veel religieuze muziek zingen.

Muziek zal zoveel mogelijk gekopieerd worden, Anne heeft alle muziek hiervoor. Oei! Gevaarlijk! Anne maakt ook oefenbandjes, die Diderick zal laten vermenigvuldigen. Niet zozeer dáárvoor maar voor ál zijn werk geven we hem een bonus. Maker van geluidsbandjes van onze concerten is dhr. Magielse. En wie maken de programmaboekjes? De kaft komt van een bedrijf, het binnenwerk wordt gekopieerd op Jan Jaaps werkplek en Diderick laat het vouw- en nietwerk op zijn school doen (als strafwerk?).

1995

In maart blijkt dat Anne Sollie aan zijn rug moet worden geopereerd. Herm van der Heijden neemt de directie waar. Als Anne in september zijn werk hervat mag hij de eerste tijd niet auto rijden. Koorleden halen en brengen hem dan. Ik heb ook een keer de rit naar Dronten gemaakt en vond het zo’n afstand dat ik dacht: dit houdt Anne nooit vol. Toen hij aangenomen werd dacht ik dat trouwens ook al, en de sollicitatiecommissie zal het eveneens wel beseft hebben maar gezwicht zijn voor de kwaliteiten van Anne.

De kascommissie (Nel Bouma, Nel Wielinga, Dick van Dijk) meldt:Pogingen tot het ontdekken van valsheid in geschrifte, fraude, geld achterhouden of andere malversaties liepen op niets uit. Dus décharge op de meest eervolle wijze voor penningmeester GijsAnsems. Er verschijnt een stencil met zeer veel informatie over ons koor voor nieuwe leden.

Weer dubbel najaarsconcert: in Zeist en Bilthoven, m.m.v. Harderwijker Strijkersensemble, prijs – niet van het ensemble! – ƒ 15.

1996

Irene Mulder treedt na 3 jaar af als tweede secretaris; opvolgster: Vera Breg. Het bestuur werkt een procedure Beëindigen Lidmaatschap uit om leden wier stem te slecht wordt maar vertrek niet aanvaarden, netjes weg te kunnen werken. Ook komt er een Procedure Nieuwe Leden, en er is bewaard een uitgebreid stencil Concertvoorbereiding. Ik dacht aanvankelijk dat dit producten zouden zijn van voorzitter Hoogstad, organisatie-adviseur bij Berenschot, maar Jan H. ontkent dat. Het zijn, net als een Discussienota van 8 mei, voortbrengselen van Aafje Goedings, die op alle i’s puntjes wil zetten. Het bestuur voelt daar niets voor.

Voor opvang en introductie van nieuwe leden zorgen voortaan Aafje Goedings en Eric Martens. Sollie vindt het niet zijn taak om nieuwe leden een plaats in het koor te wijzen, dat moet bestuur of mentor doen. Alleen als het fundamenteel niet klopt zal hij van zich laten horen. Het liefst zou hij het koor iedere week anders willen opstellen, vaste plaatsen vindt hij zo wie zo een kriem. Ook wil hij het koor wat meer door elkaar laten zingen, dit komt de concentratie ten goede.” Sollie meent dat er leden bij zijn zonder enige muzikale ondergrond maar een goede stem, en leden met veel kennis maar een slechte stem. Het bestuur moet zich uitspreken over het gewenste niveau, waarna Sollie er iets aan kan doen, o.a. bij toelating van nieuwe leden. De dirigent heeft zelf ook een ambitieniveau.

Nieuw lid: tenor Thijs Lensink (tot nu).

Commissieleden Ine Donk, Cora le Large (die ceremoniemeester wordt) en Antoon Berentsen werken aan ons 25ste lustrum op 23 november in Bonaparte te Austerlitz. Ze laten Antoons idee voor een Toonkunstpotlood vallen. Er had op moeten staan “Toonkunstkoor Zeist, niet pennen maar kijken.” Er blijft genoeg over! Herm speelt een compositie van onze eerste dirigent in 1871, Carl Krill, ik geef een beknopt overzicht van het koor vanaf Krill tot heden, Trees Wissenburg en Dick van Dijk doen – elk apart – cabaret, alle leden samen ‘oud-Hollandse spelen’. We sluiten zingend af met ‘Naar Toonkunst’, mijn bewerking van ‘Ferme jongens, stoere knapen’:

Ferme meiden, stoere knapen,

foei hoe suffens zit gij daar,

zijt ge dan niet welgeschapen,

is uw stem niet vol en klaar?

Schaam je mensen, en zing mee,

met Toonkunst mee (2x).

Voorzitter Jan Hoogstad wuift officieel uit Sam Baud (lid sedert 1981) en Appie Kieviets (lid sinds 1986), die tot afscheid drie liederen solo zingt en twee samen met onze ster-tenor Theo van Nimwegen (lid vanaf 1983).

Voor de jubileumconcerten werken wij – de parel in het culturele snoer van Zeist volgens Utrechts Nieuwsblad 14-11-’96 – samen met het Zeister Philharmonisch Orkest. Behalve de generale hebben we enkele repetities vooraf gezamenlijk. Een krant: Een uniek muzikaal evenement, dat samen repeteren van koor en orkest […] vaker dan op de generale repetitie alleen en zonder allerlei vervoersgeregel en -onkosten.

Bij de evaluatie merkt dirigent Sollie op dat het koor eigenlijk te groot is voor a capella uitvoeringen en dat een volgende Uitmarkt-presentatie alleen mogelijk is als het héle koor meedoet.

Het bestuur vlnr bibliothecaris Adrie de Leeuw, algemeen lid Aafje Goedings, eerste secr. Willy Kodde, penn. Jan Jaap Backer Dirks, tweede secr. Ine Donk, voorz. Jan Hoogstad, PR Gerda uit de Bosch.

1997

Willy Kodde wordt als eerste secretaris na zeven jaar afgelost door Ine Donk, Palmweg 27 Doorn, tot dusver tweede secretaris, en Imke van Rootselaar wordt tweede secretaris. Wil laat een handgeschreven lijst met de vele taken van de secretaris na. Gerda uit de Bosch wil na negen jaar de PR verzorgd te hebben haar vrije tijd anders invullen; Joyce van der Wateren neemt haar functie over.

We krijgen een Repertoirecommissie: sopraan Anneke Voets, tenor Theo van Nimwegen, bas Paul Schenk en alt tevens bestuurslid Aafje Goedings. “Op grond van een gemeenschappelijke basis: een gebleken, grote betrokkenheid bij Toonkunstkoor Zeist, zijn de leden ook aangezocht vanwege hun verschillende persoonlijke hoedanigheden: resp. ervaringen in het overbrengen van kunst(uitingen) op het publiek [Anneke]; jarenlange pianostemmerservaring [Theo]; musicologische [Paul]; medische en psychologische [Aafje] kennis en ervaring.”

Dit staat in het verslag van de eerste bijeenkomst, met verder afweging van a capella tegenover begeleiding, een enquête naar wensen der koorleden, en de aanbeveling om na het concert repertoir bij te houden voor extra optredens als de Uitmarkt en ter afwisseling tijdens repetities als muziek die je gemakkelijk even met elkaar zingt – de dirigent acht dit alleen mogelijk als we per jaar slechts één concert geven.

De kas laat toe dat we dirigent Sollie een inflatiecorrectie van 2 % en een bonus van ƒ 1000 geven, en voortaan per koordag ƒ 125, per generale + concert ƒ 500 en aansluitend tweede concert ƒ 250. Dirigent voelt zich zeer verguld.

Het Huishoudelijk Reglement wordt gewijzigd.

Er is een zgn. open repetitieavond, waarop belangstellenden geheel vrijblijvend met het koor kennis kunnen maken en desgewenst meezingen. We hopen vooral op tenoren. Nieuw lid o.a.: alt Lille Vreeman (tot nu, 2013).

Veertien leden hebben voor het Anjerfonds gecollecteerd en ƒ 1600 opgehaald, waarvan ons koor één derde krijgt. Beide laatstgenoemde evenementen vinden vele jaren hierna en misschien ook wel hiervoor plaats, maar ik vermeld ze verder niet.

Op 5 april biedt het gemeentebestuur ons vorig jaar jubilerendemaar voor ontvangsten te druk bezette koor een receptie aan in Slot Zeist, om 15.30 uur, zodat we daarvóór koordag kunnen houden om te oefenen voor een theeconcert op 20 april met als thema: dieren. “Het koor gakte, zoemde en tokte als nooit tevoren, tot groot vermaak van het onverwacht voltallig aanwezige publiek.” De thee vooraf samen met het publiek blijkt ook een succes maar het drankje ná in de Hermitage mislukt een beetje doordat het daar veel te druk is.

Het blijft ons enige concert dit jaar.

1998

Een in november jl. uitgereikte enquête is door 35 van de 64 leden ingevuld. De meerderheid wil a capella zingen, niet algemeen bekend werk, moeilijker werk, vaker vroeger ingestudeerde stukken weer uitvoeren, concerten geven is nodig, solisten uit koor acceptabel, geen projecten met tijdelijke leden, geen kernkoor, grote bereidheid tot klussen, contributie kan minstens ƒ 50 omhoog. Op de ledenvergadering wordt dit uitgewerkt, en een groepje van zeven leden, onder wie oud-dirigent Herm van der Heijden, o.l.v. Philip A. Idenburg brainstormt verder – op 21 april in het huis van Marijke Gemen – over

a) scratchconcerten; die trekken veel zangers die zich maar kort willen vastleggen maar daarvoor wel fiks willen betalen;

b) eigen leden als solisten, optreden samen met amateur (jeugd)orkesten, fanfares e.d.: trekt veel aanhang naar een concert; de meeste bezoekers komen nu al niet in de eerste plaats voor de muziek, want die wordt al overvloedig elders aangeboden, ook professioneel dus beter dan goede amateurs ooit kunnen brengen;

c) bezoekers bij uitvoering betrekken, bijv. door ons tussen publiek in te zetten en mensen mee te laten kijken in onze partij;

d) bestuderen hoe scratchorganisatoren aan veel geld komen;

e) nieuwe leden opvangen, op tijd beginnen, afmelden bij verhindering, thuis studeren, niet roezemoezen, kortom “het zo organiseren dat volwassen mensen niet de neiging krijgen zich te gedragen alsof ze in een schoolklas zitten”.

De voorzitter adviseert Aafje Goedings uit het bestuur te treden omdat zij veel dingen anders aanvoelt en ervaart dan de andere bestuursleden. Aafje stelt zich toch kandidaat voor het bestuur, dat Thijs Lensink tegenover haar kandidaat stelt en erbij zegt dat het hele bestuur af zal treden als Aafje gekozen wordt. De ledenvergadering kan niet veel anders dan Thijs kiezen.

Een tiental leden doet mee aan Mozart Requiem from Scratch in Londen. Sollie vraagt het bestuur om iets te doen aan storend gedrag van een bas. Diderick den Bakker heeft een origineel idee:in plaats van kaartverkoop elk lid per concert ƒ 25 laten betalen; dan mag je zo veel gasten meebrengen als je wilt; na afloop collecte. Het bestuur ziet dit niet zitten voor het najaarsconcert, wel misschien voor een klein concert in ons repetitielokaal. Het bestuur over de Dag der Kunsten : we hadden daar eigenlijk moeten zijn, maar veel leden voelen er niets voor en de dirigent ook niet.

Op onze voorjaarsconcerten – in Oude Kerk Zeist en Maranathakerk Driebergen – brengen we The Crucifixion van John Stainer en wat kleiner werk met groot artistiek maar weinig financieel succes: in Zeist 175 en in Driebergen 90 bezoekers. Tekort ƒ 4000.

Na de najaarsconcerten – in Zeist en Bilthoven (Noorderkerk) – met als thema Herfstwijn geven we de solisten geen bloemen maar flessen wijn, en bij het gezamenlijke drankje ná houdt een vinoloog een causerietje. Het program duurt krap een uur. Desondanks waardeert het publiek ’t zeer, ook door de combinatie met thee vooraf en wijn na. “Helaas wist de pers, gezien de krantenberichten, met deze combinatie niet om te gaan.”

De laatste repetitie voor de zomervakantie zingen we na de pauze wat oude succesnummers, waarna drankjes.

1999

Arndt Grasmayer verlaat ons koor, na 25 jaar. Ook Aafje Goedings vertrekt, na 19 jaar lidmaatschap waarvan de paar laatste als bestuurslid dat heel veel veranderingen voorstelde, met name allerlei gangbare praktijken schriftelijk wilde vastleggen en daarmee veel weerstand opriep. Ook enquêteleider Philip Idenburg neemt afscheid. Nieuw bestuurslid Lilly Vreeman gaat de PR doen, voor advertentiewerving geassisteerd door Janny Prepost – altijd goed voor een koorklusje – en Eline Strietman. Dit jaar wordt voor het eerst voor de jaarvergadering een hele avond uitgetrokken. Bij de evaluatie hiervan blijken 17 leden voor een halve, 12 voor een hele avond.

Dit jaar begeleidt ons, bij de Messe Solennelle van Gounod plus kleiner werk, de Soester Orkest Vereniging in Zeist en De Bilt (Opstandingskerk), en ook in Soest (de monumentale Petrus en Pauluskerk aan de hoofdstraat). Anne Sollie verrast Soest met groots en dramatisch koor- en orkestwerk, kopt de Soester Courant van 20 oktober, maar het concert had wat meer belangstelling van het Soester publiek verdiend. […] Wie het wil beleven moet de CD maar halen.

Dirigent Sollie neemt alle koorleden een stemtest af, bij voorzitter Hoogstad thuis. Sollies doel29: inventariseren wat koorleden in huis hebben, evt. herschikken 1e en 2e stemmen, sterkeren en zwakkeren goede plek geven. Het bestuur weet dat verplaatsing problemen kan geven; voorzitter Hoogstad zal het besluit dan ook “tactisch brengen”.

Op 20 december is er een bonte avond, waarschijnlijk niet voor het eerst, maar de eerste waarvan ik een document vind. Solozang, poëzievoordracht, cabaretteksten.

2000

Bibliothecaris Adrie de Leeuw treedt na zes jaar af en wordt opgevolgd door Carel Herbig.

Anne Sollie beëindigt in februari wegens overspanning na vijf jaar plotseling zijn dirigentschap bij ons. Dat kost tien leden; op het eind van het jaar hebben we er 53. Nel Wielinga neemt na 40 jaar afscheid en ontvangt de zilveren Toonkunstpenning. Greetje van der Horst, Irene Mulder, Fransje Epping, Riek Aarts en Catrien Hogers zijn 25 jaar lid en krijgen een speld. Aan alle genoemden worden bloemen aangeboden.

Internet leert dat tot 2003 Sollie docent piano is aan De Kubus, centrum voor Kunst en Cultuur’ te Lelystad, alwaar hij ook cursussen koordirectie geeft. Toonkunstkoor Concordia te Leeuwarden dirigeert hij tot 2003 en hij is werkzaam als pianist/begeleider van diverse solisten. In 2010 is hij dirigent van Koorprojekt Opus en heeft hij een bedrijf in pianotechniek.www.annesolliepianotechniek.nl.

Bas Ramselaar en Ronald Becker dirigeren – voor ƒ 250 per avond – tot de sollicitatiecommissie uit de 15 liefhebbers een nieuwe vaste Sangführer heeft gevonden Het bestuur levert een telefooncirkel om te waarschuwen als de dirigent ziek is.

De contributie bedraagt ƒ 295, met ƒ 25 korting voor wie op tijd betaalt. Donaties ƒ 1696, vooral van bestuursleden die hun onkosten declareren maar het ontvangen bedrag teruggeven.30Onze reserve is te laag – ruim ƒ 5000 – hoewel we in de zomervakantie geen dirigent hebben en dus geen kosten. We lijden verlies op onze concerten.

Ons voorjaarsmiddagconcert o.l.v. Becker in Noorderkerk Bilthoven en Broedergemeente Zeist draagt de titel Yesterday, collage van 20-ste eeuwse componisten t/m McCartney, kerk- en popmuziek, een uur voor ƒ 17,50. In de Noorderkerk krijgen we weer te weinig bezoekers, waardoor we met die locatie kappen. In Zeist trekken we 130 bezoekers ondanks een vliegende storm.

Voorzitter Hoogstad vraagt zich af of we in een crisis zitten: te weinig leden, teveel oudere leden, erg veel absenties voor en tijdens de laatste concerten. Het bestuur komt tot de conclusie dat crisis te sterk is, maar dat we met een nieuwe dirigent veel werk moeten maken van het winnen van bij voorkeur jongere leden. En we moeten weer streng zijn bij absenties.

Een brief van Diderick den Bakker dringt aan op minder religieus werk zingen; voor het intens-vrome Stainer verleden jaar en voor het a.s. concert durft hij geen mensen uit te nodigen.

In de sollicitatiecommissie voor een nieuwe dirigent zitten Jan Jaap Backer Dirks, Ine Donk en Carel Herbig namens het bestuur, en Anneke Voets en Theo van Nimwegen uit de repertoirecommissie. Op onze advertenties reageren ongeveer 30 dirigenten, waarvan er vier op gesprek worden gevraagd. De commissie ziet hen aan het werk bij hun koren, waarna er drie bij ons een proefrepetitie dirigeren. Het koor waardeert hun werk met punten, voert vervolgens een discussie en kiest tenslotte de 30-jarige drs. (muziekwetenschap) D. (Danny) Nooteboom uit Arnhem. Het bestuur benoemt hem en na de zomervakantie begint hij aan een proefperiode van een half jaar. Op advies van de repertoirecommissie, bestaande uit sopraan Anneke Voets, alt Yvonne Heybroek, tenor Theo van Nimwegen en bas Paul Schenk, beginnen we aan Brahms’ Schicksalslied en Mendelssohns Lobgesang, die we pas 9 juni 2001 uitvoeren.

2001

Danny en wij willen graag met elkaar verder. Het bestuur vindt hem enthousiast, hij legt veel uit ook over achtergronden. Hij gaat soms dicht bij een stemgroep staan, dat werkt goed. Danny vindt ons tempo van instuderen hoog genoeg. Onder zijn leiding zijn we lichter gaan zingen. Alleen bij de bassen is er een probleem; hij zal een aantal keren met hen een half uur eerder beginnen. Ik herinner mij dat zeer goed. Wij bassen missen na het vertrek van Peter Bunnik een top-bas die moeilijke invallen aangeeft31. Er zijn te weinig eerste sopranen en tweede alten.

Thijs Lensink treedt na drie jaar af en wordt niet direct opgevolgd.

Vanaf april werkt Hans Knip met het bestuur mee; hij zoekt contact met andere koren en de Maatschappij (in dit verband is er maar één maatschappij!) en levert 3 oktober een discussienota over sponsoring e.d. Voorts bevat het archief verslag32 van een gesprek van (echtpaar) Knip-Voets met Toonkunst Bussum, dat wel met ons wil samenwerken als wij iets voorstellen. Een handvol van onze mannen assisteert in hun uitvoering van de Messe Solennelle, maar verder komt geen samenwerking van de grond.33

Wie de koordag en de laatste vier repetities voor een uitvoering mist, kan voortaan niet mee uitvoeren.

Bestuur en Danny betreuren dat hij zo veel achter de piano moet zitten. We kijken uit naar een pianist voor één of twee avonden per maand, eventueel deels te financieren uit een pot waarin de leden extra kunnen storten – dit gaat niet door.

De dirigent is af en toe ziek. Dan wordt de repetitie afgeblazen, maar we zoeken liever een vervanger, of kunnen we canons gaan zingen, of ijzeren repertoire (dat we nooit hebben gecultiveerd)? Onze geliefde oud-dirigent Herm van der Heijden overlijdt. Een aantal koorleden woont de afscheidsdienst bij, zingt Pater Noster van Albert de Klerk, en voorzitter Hoogstad houdt een gedachtenisspeech.

Schicksalslied o.l.v. Danny en Lobgesang o.l.v. Margolis, dirigent van het Zeister philharmonisch Orkest, trekken 350 bezoekers. Voor het volgend concert – – beschikken we voor ’t eerst over oefen-CD’s. Danny levert voor elke stem één CD, drie koorleden branden méér exemplaren. Een ‘open repetitieavond’ trekt ettelijke bezoekers, zodat we ultimo december 61 leden hebben. De gezellige avond wordt voor de vijfde keer georganiseerd door Ine Donk. De Mannenkoorleden Ben van der Horst (echtgenoot van onze Greetje) en Taco van der Zee34, die bij de repetities altijd vriendelijk de bar voor ons runnen, worden in het zonnetje gezet.

2002

In het januarinummer van Toonkunst Nieuws schrijft Hilbrand Adema een positief stuk over ons koor, na interviews met bestuursleden, dirigent en een koorlid. Adema’s concept, waar we veranderingen in konden suggereren, zit in ons archief. De agenda van de jaarvergadering bevat een stuk van Hans Knip (die verhuist naar Toonkunst Amersfoort): Financieel Draagvlak Toonkunst Zeist. Conclusie: we moeten het toch hebben van moeilijk te verkrijgen donaties, advertenties en sponsoring.

Subsidie – nu 700 euro per jaar – hoeven we voortaan maar 1x per 4 jaar aan te vragen; het is een zogeheten waarderingssubsidie, zonder prestatie-afspraken. Door toedoen van Jaap

Frijlink krijgen we een schenking van € 1000.

Voorzitter Jan Hoogstad en eerste secretaris Ine Donk – een paar apart wegens hun ongekende samenwerking zegt de penningmeester lovend – treden beide na zes jaar af. Aty van der Heijden en Deborah Leuring willen hun werk alleen voorlopig overnemen, maar treden in juli definitief toe tot het bestuur, Aty als voorzitter, Deborah als eerste secretaris.

De repertoirecommissie voelt zich min of meer overbodig: de meeste leden achten zichzelf onvoldoende deskundig terwijl de dirigent een overvloed aan ideeën heeft. Wat hij voorstelt kennen de commissieleden vaak niet en kunnen ze dus niet beoordelen. De commissie wordt tijdens de jaarvergadering opgeheven.

Voor een ijzeren repertoire – ook ter afwisseling van repetities – voelt Danny niet, heeft hij in elk geval tot het voorjaarsconcert geen repetitietijd over. Bestuursnotulen: Daarna moet het zeker, maar eigenlijk vinden we dat het ook nu zou moeten, omdat het een duidelijke wens is van de ledenvergadering en het bestuur. Maar twee maanden later, na het concert: voor al onze nieuwe leden is het ijzeren repertoire nieuw en dus werkt het niet meer als afsluiting; daarom eindigen we voortaan met een stuk dat we net hebben ingestudeerd en lekker loopt. Na open repetities hebben zich zoveel nieuwe leden gemeld dat de dirigent het niveau van de stemtesten heeft kunnen verhogen. Het bestuur vraagt zich af hoeveel leden er nog bij kunnen. Na overleg met de dirigent: maximaal 30 sopranen (nu 23), 30 alten (nu 27), 30 tenoren en bassen (nu 22). “Geen kerst- of paasconcerten, daar zijn de christelijke koren voor.”

Ons voorjaarsconcert, tevens verlate herdenking van ons 130-jarig bestaan: Mozart Nocturnes, Brahms Liebeslieder, Schumann Zigeunerleben, Schubert Mirjams Siegesgesang. In de concertzaal van de Broedergemeente hangen rondom schilderijen van ons lid Anneke Voets. Uit de bestuursnotulen: Koorhouding tijdens zingen van de solisten was rommelig, ook was er onzekerheid over zitten/staan; de kwaliteit van het concert viel tegen, te weinig concentratie? Tijdens repetities zijn vooral de sopranen erg rumoerig, tijd voor Danny om dit weer eens aan te pakken, bijv. serieus rouleren van rijen per repetitie. Ik herinner me dat wij Danny in zijn beginjaren geregeld hinderden met kletsen; Danny zei daar dan iets ernstigs over maar kwam tien tellen later geestig uit de hoek dat iedereen uitgebreid moest lachen en de serieuze aandacht weer henen was. Sedertdien is Danny’s geestigheid gebleven maar ons kletsen redelijk verminderd. Het rijen wisselen is na een tijdje verwaterd, maar absenten worden strenger bijgehouden; wie twee repetities mist wordt door Carel Herbig gebeld.

2003

Imke van Rootselaar treedt af als tweede secretaris; Maria Borst neemt haar plaats in en maakt voortaan uiterst overzichtelijke bestuursnotulen in Excel. Het koor staat er niet zo overzichtelijk bij, met name bij de alten, waar nieuwe leden nog geen vaste plaats hebben gekregen, en overal staan langere voor kortere mensen. Danny wil bij het concert de mannen bij elkaar hebben en de vrouwen idem. Pianiste Mieke de Jong begeleidt ons 1x per 2 weken.

Voor een “bestuursfeest” op 23 augustus bij Aty brengt iedereen haar/zijn partner en wat te eten mee.

15 februari zingen we Mozarts Requiem in de Oosterkerk, drankje met publiek na afloop. Het Utrechts Kamerorkest Trajectum begeleidde.

Op 7 december voeren we Ein Deutsches Requiem uit, weer in de Oosterkerk met begeleiding door Trajectum (dat nu niet geheel zuiver speelt), weer drankje na. Als extra voorbereiding repeteerden alle stemgroepen twee keer om half acht. Diderick den Bakker regelde het opkomen en afgaan van het koor, en we klapten na afloop niet mee (voor ons zelf!)., maar het was toch een groot genot aan dit requiem te werken. Erna nemen de sopranen Marthe Beck en Fransje Epping na veel jaren afscheid.

Op de traditionele maar overladen gezellige avond zingt het bestuur Die Forelle.

2004

Gluck: Orfeo ed Euridice was gepland op 12/13 juni, maar de 12deopent EK-voetbal en 13de is Dag der Kunsten, zodat we verschuiven naar 10 oktober. Omdat de voorbereidingstijd hierdoor te lang wordt beginnen we vast aan Die Jahreszeiten. Als Mieke de Jong verhinderd is ondersteunt Lille Vreemans man Roel van Kuppevelt de repetities op de piano. Er is in maart gemor onder een onbekend aantal leden over de muziek van Orfeo; een snelle peiling wijst uit dat driekwart der aanwezigen ermee door wil gaan. Na de uitvoering klagen ettelijke leden dat het aandeel van het orkest te groot is. Tijdens de uitvoering projecteert een beamer – gevoed door Janneke van den Torn en Mieke Koning – achter ons op de muur fraaie plaatjes van toepasselijke kunstwerken.

Een grote zorg voor het bestuur vormt de instrumentale begeleiding op concerten. Professionals kosten 225 tot 345 euro p.p., totaal wellicht 10.000 euro. De ledenvergadering vormt na de pauze brainstormgroepjes o.l.v. bestuursleden over inkomsten, PR, website, nieuwsbrief, visuele aankleding concerten. Enkele van de suggesties: smoelenboek (is na veel overleg gemaakt), ideeënbus (heeft enige tijd gefunctioneerd).

Nieuw lid Alida van Prooyen vindt onze uitstraling bij de uitvoering van de Orfeo relaxt: geen strakke regels voor kleding, opkomen en bladzijden omslaan. Dit is precies wat het bestuur wenst. Bas Jacques Walgers, zelf ook koordirigent, lid sinds 2003, zegt op omdat opera hem niet ligt en omdat de partituur van Die Jahreszeiten, met tekst nu eens boven, dan weer onder de notenbalk, hem verwart en ergert. Ik vind Danny bereid om 1x per maand met liefhebbers – die 1 euro betalen voor de dirigent – een half uur eerder te beginnen en oud repertoire door te nemen. Dit wordt een aantal malen enthousiast gerealiseerd met 15 à 25 zangers – waaronder soms slechts één bas of tenor – en eindigt doordat Danny het te druk krijgt.

Lille Vreeman wordt als PR-behartiger opgevolgd door Ton Schouten. Theo van Nimwegen is 25 jaar lid “en van toegevoegde waarde aan het koor”.

2005

In de Nieuwe Kerk aan de Boulevard voeren we op 21 mei Die Jahreszeiten uit, met weer een ander orkest: Utrechtsch Studenten Concert.

Trees Wissenburg wordt tweede secretaris.

2006

Hanny van Goudoever neemt na meer dan 25 jaar lidmaatschap afscheid. Dirigent Danny trouwt met Janneke Simons, die een tijdje met ons koor meezingt en ook als solist met ons optreedt. Danny presenteert een meerjarenplan; opvallendst: in 2009 Karl Jenkins’ Stabat Mater of Jan Rot’s Mattheus Passie.

Aty van der Heijden wordt herkozen als voorzitter, Trees Wissenburg wordt tweede secretaris. 1x pm drinken we na de repetitie een glas met elkaar. Ben van der Horst, onzecoffeemaster, zegt daarvan: Normaal komt Toonkunst om vijf voor acht binnenhollen en om vijf over tien is iedereen verdwenen; de leden van het Mannenkoor zijn om half acht allemaal aanwezig en zijn er om half elf nog…

Leo Rijkaart, lid van de Muziekcommissie van de Maatschappij ter Bevordering der Toonkunst, schrijft een uitgebreid evaluatierapport over ons koor.

Voorjaarsconcert: Mozart: Der Messias, met strijkkwartetbegeleiding van Mozart.

Voor ons concert van december repeteren we met orkest Con Brio in Amsterdam:

Elgar: From the Bavarian Highlands, Barber: Reincarnations, Barber: Agnus Dei (bewerking Adagi for Strings), Bernstein:

Chichester Psalms, dl 1 en 3, Holst: Two Psalms.

Twee Nootebomen dirigeren.

Leo Rijkaart, lid van de Muziekcommissie van de Maatschappij ter Bevordering der Toonkunst, schrijft een uitgebreid evaluatierapport over ons koor.

We zingen Fauré’s Requiem en psalmen van Rutter.

Ik schrijf een groot artikel over het koor in de Nieuwsbode, editie Zeist.

2007

18-11 in Dijnselburgkapel (Amersfoortseweg 10 Zeist; hoofdkwartier r.-k. aartsbisdom): Kort Engels en Amerikaans. Meewerkenden: Janneke Simons sopraan, Koert Braches tenor, Truus Nijessen piano, Wout van Andel orgel, Yvette van Norden harp. Program: From our humble Supplication – Holst, Help us – Copland, dl. 3 van Chichester Psalms – Bernstein, The Lily and the Rose – Chilcott (zeer kort voor het concert in de plaats gekomen van Yesterday, dat niet goed ging),The Snow – Elgar, From the Bavarian Highlands -Elgar, The long Day closes – Sullivan. Braches zingt liederen van Britten en Ives.

2008

 

Een schitterend affiche door bestuurslid Ton Schouten.

Dirigent Danny sleept een flink aantal van ons mee ter assistentie van het Vredebergkerkkoor te Oosterbeek in Ein Deutsches Requiem.

2009

Om meer subsidie te vangen veranderen we onze naam Toonkunstkoor Zeist in Toonkunst Oratoriumkoor Zeist. Dit zonder enig enthousiasme en met de eis dat de verkorte naam Toonkunstkoor Zeist in de notariële acte wordt opgenomen. Bah!

Ben van der Horst, veel jaren onze gastheer namens het Zeister Mannenkoor, neemt afscheid. We zingen hem toe The long day closes. Langdurig lid Joop Boerma overlijdt; in het hospice zongen we voor hem.

De enorme Jacobikerk in Utrecht loopt propvol voor onze uitvoering van Jenkins’ Stabat Mater, première voor Nederland. Veel koorleden hadden lang moeite met de soms populaire aard van de muziek, maar na een half jaar iis toch bijna iedereen om. Het is een stralende uitvoering, zeker ook door de professionele begeleiding van Continuo, dat vooral bestaat uit schnabbelende leden van het Rotterdams Philharmonisch Orkest.

Requiem van Mozart in bewerking voor strijkkwartet op 29 november.

Het koor is, om ordelijk het podium te betreden, in partijen opgesteld door koormeesteres Dorata Nowak. Deze bespreekt het resultaat met voorzitter Trees Wissenburg, geheel links.

2010

Eva Wiersma, solist op diverse van onze concerten, geeft elke stemgroep een uur stemvorming – terwijl de rest van het koor gewoon repeteert.

Voorjaarsconcert in kerk Broedergemeente. Haydn: Die sieben letzten Worte unseres Erlösers am Kreuze, en als toetje Beethoven: Elegischer Gesang.

In december Christmas Carrols in de Dijnselburgkapel.

2011

Jan Jaap Bakker Dirks neemt na 16 jaar afscheid als penningmeester. Opvolger: Marcel Zandvoort, wiens vrouw Cootje – niet dáárom geloof ik – het secretariaat na drie jaar neerlegt. Barbara Werth, die de PR en vooral de website al behartigde en een smoelenboek/portretgalerij van de leden maakte, wordt bestuurslid. Ton Schouten treedt af, Isabelle Boeye toe.

Voor het jubileum – alweer een! – is geen lustrumcommissie te vinden, zodat we het 140-jarig bestaan sober vieren met een glas na de repetitie. Gerda uit de Bosch, Charlotte van den Bosch en Isabelle Boeye ontvangen een oorkonde voor 25-jarig lidmaatschap.

We stellen een Koorreglement vast. Wie een per concert vastgesteld aantal repetities mist, moet ongeveer drie weken voor het concert laten horen dat hij/zij zijn/haar partij voldoende beheerst. Wie de generale mist mag niet meedoen op het concert. Leden van 65 jaar en ouder moeten elke twee jaar een stemtest afleggen.

We voeren Purcell: King Arthur, semi-opera uit in spijkerpak – eigen bezit of geleend – en met dramatiek onder regie van Elise de Ruyter (“drama is overdrijven!”). Ik mocht niet meezingen omdat ik de laatste drie repetities had gemist en kon zo in de zaal (van de Broedergemeente) extra genieten van dit buitengewone optreden. Fragmenten brengen we in dezelfde uitmonstering op de Dag der Kunsten in het Slot.

Najaarsconcert in Oosterkerk: Rossini: Petite Messe Solennelle.

Ik start een geluidsarchief, zie 1983.

2012

Paasconcert in Dijnselburgkapel: Bachcantates 80 en 140, Telemann: Hält im Gedächtnis

Jesum Christum, Buxtehude: Jesu meine Freude.

Najaarsconcert met schrille maar fascinerende tegenstelling: voor de pauze stukjes Bruckner, erna de Missa Criolla met opzwepende begeleiding (en meezingen) van het Boliviaanse Ensemble Criollo. Weer een groot succes voor Danny Nooteboom, die ons geregeld meesleept in iets moderners dan we gewend zijn. We hebben soms een hele tijd nodig om het te gaan waarderen maar raken in grote meerderheid toch in de ban ervan en voelen het als een verruiming van onze horizon.

2013

Niemand van het bestuur weet waar onze bibliotheek zich bevindt, maar de laatst bekende bibliothecaris, Carel Herbig, brengt uitkomst: hij – de bibliotheek meen ik – ligt op zolder bij de vorige penningmeester, Jan Jaap1 oftewel J.J. Backer Dirks. Carel: Het waren twee kasten vol, maar op aandringen van Danny Nooteboom heb ik meer dan de helft verscheurd: dat waren illegale kopieën. Ik kreeg er tranen bij in mijn ogen. Ik vraag het koor wie bibliothecaris wil worden, en liefst tegelijk tweede archivaris, maar niemand meldt zich.

Met Danny’s koor Haga voeren we uit Rheinberger: Stabat Mater, Strategier: Maria-Antiphonen, Hendrik Andriessen: Magnificat, Jenkins: enkele Sacred Songs.

Een volledige lijst van in de loop der jaren door Toonkunst Zeist uitgevoerde werken staat elders op deze site.

 

  -.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-

 

1 Geen datum van de krant, maar het artikel kondigt het concert van 28 mei 1970 aan.

2 ZHG. Ander knipsel noemt Theo de Vries als dirigent van Bilthovens Bachkoor.

3 Weer zonder naam en datum van krant.

4 In Nieuwsbrief van het Slot Zeist 3e jg. 2004 nr. 7.

5 UN/NZC 14 okt.

6 Bestuursnotulen 29-9-1961: De vordering die de heer Breedijk op de heer Houtman meende te hebben is gebleken op een misverstand te berusten. In het kasboek van het Kamerkoor bleek dat de heer Breedijk niets had te vorderen, hij is daarvan op de hoogte gebracht. Maar het thans bestaande Zeister Kamerkoor is in 1994 opgericht door dirigent Arie Perk.

7 Al deze bijzonderheden uit Verslag Ledenvergadering 15-12-1959, achterin Bestuursnotulencahier 1959 t/m 1971.

8 Bestuursnotulen 3-1-1983: 1958.

9 Bestuursnotulen 5 juli.

10 Id. 14 juni 1962.

11 1941-1989 volgens zeer prijzend herdenkingsartikel door oud-HB-lid MtBdT in Toonkunst Nieuws 1989-1.

12 Een knipsel over het concert van 28-5-1970 meldt dat na het vertrek van Houtman slechts een twintigtal leden overbleef. Onder leiding van de jonge en dynamische dirigent René Verhoeff gaan de zaken thans weer iets beter en nu zijn er 40 leden.

13 In Utrechts Nieuwsblad van 5-3-1970 betreurt René Verhoeff dat Laus Deo het voorstel van Toonkunst om samen te gaan radicaal van de hand heeft gewezen.

14 UN 5-3-1970.

15 Cock Haagen – Van der Poel, 1918 – 1996. Het koor bij haar uitvaartmis telt o.a. cantores en collega-dirigenten.

16 Later afgebroken.

17 Zeister Crt. 3-11-1972.

18 2-4-1973.

19 Notulen 6-9-1973: dirigent krijgt op zijn verzoek salarisverhoging tot ƒ300 pm wegens hoge reiskosten van ƒ 100 pm.

20 Bestuursnotulen 6-1-1975.

21 En een evaluatie van verenigingsjaar 1974-’75 in bestuursvergadering 23 juni 1975.

22 Bestuursnotulen 13-6-1982.

23 28-8-1978.

24 Notulen 9-6-1980.

25 Bestuursnotulen 7-4-1984.

26 Bedankt 1987 als lid.

27 Overlijdt 1990 op 56-jarige leeftijd.

28 Gemaakt door Han van den Bosch, man van ons lid Charlotte.

29 Uit Verslag vergad. bestuur met dirigent 30-1-1998.

30 Uit stukken jaarvergadering 2002.

31 Pas met de komst van Victor Heijmerikx is dit grotendeels opgelost

32 Gedateerd 26-1-2002.

33 Bestuursnotulen 4-6-2002: We zetten het voorlopig op een laag pitje.

34 Overleden 2013.

 

Klik hier verder voor het ontstaan van deze geschiedenis en bronnen.